Pozwolenie na budowę jest decyzją administracyjną, która jest konieczna, aby móc rozpocząć i prowadzić prace budowlane. Nie każda taka inwestycja wiąże się z ubieganiem się o zgodę na rozpoczęcie robót. Warto wiedzieć, kiedy trzeba złożyć wniosek o pozwolenie na budowę i jak go prawidłowo sporządzić.

Jakie prace w wymagają pozwolenia na budowę?

Wniosek o pozwolenie na budowę składa się w przypadku planowania:

budowy,
nadbudowy,
rozbudowy,
przebudowy.

Jest to wymagane, gdy wyżej wymienione prace dotyczą obiektu budowlanego.

Dodatkowo wniosek o pozwolenie na budowę składa się:

razem z wnioskiem o pozwolenie na rozbiórkę (jeśli masz zamiar rozebrać i od razu wybudować nowy obiekt),
zamiast zgłoszenia budowy lub innych robót budowlanych,
przy zmianie sposobu użytkowania obiektu i wykonywaniu w związku z tym robót budowlanych.

Kiedy wniosek o pozwolenie na budowę nie jest wymagany? Kiedy wystarczy zgłoszenie?

Polskie prawo budowlane przewiduje sytuacje, w których wniosek o pozwolenie na budowę nie jest wymagany. To oznacza, że konieczne jest jedynie zgłoszenie rozpoczęcia prac budowlanych, czyli poinformowanie odpowiedniego urzędu o zamiarze ich prowadzenia.

Dotyczy to:

wolnostojących, nie więcej niż dwukondygnacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m², których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, a budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora,
sieci – gazowych o ciśnieniu roboczym nie wyższym niż 0,5 MPa, cieplnych, kanalizacyjnych, wodociągowych, elektroenergetycznych o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV,
budynków stacji transformatorowych,
oczyszczalni ścieków o wydajności poniżej 7,50 m³ na dobę,
tymczasowych obiektów budowlanych niepołączonych na stałe z gruntem, na przykład „blaszaków”, wiat, garaży, niektórych hal przemysłowych,
ganków i oranżerii,
boisk sportowych, bieżni itp.,
ogrodzeń o wysokości do 2,2 m,
przyłączy (wodnokanalizacyjnych, gazowych, cieplnych itp.),
stacji ładowania,
małej architektury, np. ogrodowej.

W ich przypadku wystarczy jedynie zgłoszenie w urzędzie planowanych prac.

Co można postawić bez pozwolenia i bez zgłoszenia?

Przepisy przewidują także możliwość budowy bez pozwolenia oraz bez zgłoszenia. To oznacza, że nie ma potrzeby informowania urzędników o zamiarze prowadzenia prac budowlanych.

Do takich obiektów należą między innymi:

obiekty gospodarcze związane z produkcją rolną i uzupełniające zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej (o określonych wymiarach),
wiaty o powierzchni do 50 m² usytuowane na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny,
altany działkowe,
stanowiska postojowe dla samochodów osobowych do 10 stanowisk włącznie,
zjazdy z dróg powiatowych i gminnych oraz zatoki parkingowe na tych drogach,
obiekty małej architektury z wyjątkiem tych w miejscach publicznych,
bankomaty, biletomaty, automaty sprzedające, automaty przechowujące przesyłki lub służące do wykonywania innego rodzaju usług o wysokości do 3 m.

W ich przypadku składanie wniosku o pozwolenie na budowę ani zgłoszenie nie są wymagane.

Domy do 70m² bez pozwolenia na budowę – na czym to polega?

Od stycznia 2023 roku Polacy mogą skorzystać z programu, który umożliwia budowę domu bez konieczności składania wniosku o pozwolenie na budowę. Aby odbyło się to zgodnie z prawem, taki budynek musi spełnić określone kryteria.

Wyglądają one następująco:

powierzchnia zabudowy może mieć maksymalnie 70 m2,
budynek musi być jednorodzinny i wolnostojący,
nie może mieć więcej niż 2 kondygnacje (parter i piętro/poddasze),
obszar oddziaływania budynku w całości znajduje się na działce, na której został zaprojektowany,
budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnym potrzeb mieszkaniowych, czyli nie na cele komercyjne,
budynek może mieć charakter rekreacyjny (na własne potrzeby) – wówczas może mieć rozpiętość elementów konstrukcyjnych do 6 m i wysięg wsporników do 2 m.

Osoby, które planują postawienie domu na preferencyjnych warunkach, czeka uproszczona procedura. Zobacz, na czym ona polega.

Procedura budowy domu do 70m² bez pozwolenia – jak przebiega?

Uproszczenie przebiegu ubiegania się o możliwość postawienia budynku przejawia się następująco:

nie ma wymogu zatrudnienie kierownika budowy ani prowadzenia dziennika budowy,
nie ma konieczności składania wniosku o pozwolenie na budowę, składa się tylko zgłoszenie,
w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego decyzja o warunkach zabudowy będzie wydana w terminie do 21 dni,
organ administracyjny nie może zgłosić sprzeciwu do zgłoszonej budowy.
budowę można rozpocząć natychmiast po dostarczeniu zgłoszenia do urzędu.

Co więcej, gotowe projekty takich domów można pobrać bezpłatnie ze strony GUNB (Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego). Natomiast osoba z uprawnieniami architektonicznymi lub konstrukcyjno-budowlanymi może zaadaptować projekt do potrzeb inwestora.

Wniosek o pozwolenie na budowę – gdzie się go składa?

Wniosek o pozwolenie na budowę składa się w lokalnym urzędzie odpowiadającym miejscu, w którym ma powstać budynek. Takimi sprawami zajmują się:

starostwa powiatowe,
urzędy wojewódzkie,
urzędy dzielnicowe w przypadku Warszawy,
urzędy miast na prawach powiatu.

Kiedy należy złożyć wniosek o pozwolenie na budowę?

Wniosek o pozwolenie na budowę warto złożyć najpóźniej 2 miesiące przed planowanym rozpoczęciem prac.

Ile czeka się na decyzję?

Zgodnie z przepisami wydanie pozwolenia lub odmowa jego wydania nie może nastąpić później niż 65 dni od złożenia wniosku. Taki dokument jest ważny przez 3 lata od dnia jego sporządzenia. Jeśli prace się nie rozpoczną do tego czasu – pozwolenie traci ważność.

Po otrzymaniu decyzji należy złożyć zawiadomienie o planowanym terminie rozpoczęcia prac budowlanych.

Ile kosztuje pozwolenie na budowę?

W przypadku domu jednorodzinnego taka procedura jest darmowa.

Jeśli budynek ma mieć inne przeznaczenie, uzyskanie pozwolenia może być płatne. Wysokość opłaty zależy od rodzaju inwestycji – najlepiej zapytać o szczegóły w urzędzie lokalnym.

Wniosek o pozwolenie na budowę – jakie elementy musi zawierać?

Wniosek o pozwolenie na budowę sporządza się według ściśle określonego wzoru (pobierzesz go z naszej strony, gotowy do wypełnienia Twoimi danymi).

Informacje, które trzeba w nim podać, to:

nazwa organu, do którego kierowany jest wniosek,
cel wniosku, czyli: pozwolenie na budowę/rozbiórkę lub zmianę pozwolenia na budowę/rozbiórkę,
dane inwestora: imię i nazwisko, kraj, województwo, powiat, gmina, miejscowość, ulica, nr domu, nr lokalu, kod pocztowy, ewentualnie: nr telefonu lub adres e-mail,
zaznaczenie rodzaju inwestycji budowlanej – czy jest to budowa, rozbudowa, odbudowa obiektu budowlanego,
nazwa inwestycji,
dane inwestycji, czyli dokładna lokalizacja,
nazwy załączników do wniosku o pozwolenie na budowę,
zaznaczenie opcji dla osób dołączających do wniosku formularz B-4.

Wniosku nie musisz sporządzać odręcznie. Należy wypełnić gotowy formularz.

Co dołącza się do wniosku o pozwolenie na budowę?

Lista załączników jest dosyć długa i obejmuje:

3 egzemplarze projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami lub kopiami, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów odrębnych ustaw,
zaświadczenie projektanta o wpisie na listę członków izby inżynierów budownictwa, aktualne na dzień opracowania projektu budowlanego;
wypis i wyrys z MPZP (Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego), a gdy dla danego terenu nie ma MPZP, należy wnioskować o  decyzję z warunkami zabudowy terenu,
oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
pozostałe wymagane dokumenty np. decyzja środowiskowa (w zależności od rodzaju i miejsca inwestycji)
w przypadku obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków – pozytywną opinię wojewódzkiego konserwatora zabytków w zakresie wnioskowanego odstępstwa.

Przeniesienie pozwolenia na budowę na inną osobę

W razie potrzeby można przenieść udzielone pozwolenie na budowę na innego inwestora. Aby to zrobić, w urzędzie należy złożyć odpowiedni wniosek (znajdziesz go na naszej stronie w wersji do pobrania i wypełnienia).

Oprócz wniosku trzeba dostarczyć wymagane załączniki, czyli:

oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
oświadczenie o przejęciu wszelkich warunków zawartych w wydanej decyzji przez podmiot, na który ma być przeniesiona decyzja o pozwoleniu na budowę,
zgoda strony, dla której zostało wydane pozwolenie na budowę, na jego przeniesienie na rzecz innego podmiotu,
dziennik budowy,
dowód wniesienia opłaty skarbowej,
pełnomocnictwo (jeśli jest wykorzystywane) i dowód opłaty za jego udzielenie (17 zł).