Współdzielenie własności samochodu w wielu przypadkach może być korzystną opcją. Aby dopisać współwłaściciela pojazdu, należy przeprowadzić odpowiednią procedurę. Do dyspozycji są dwie podstawowe opcje – zawarcie umowy kupna-sprzedaży lub sporządzenie aktu darowizny. Sprawdź, która z nich bardziej się opłaca i jakie formalności Cię czekają.
Współwłasność pojazdu – na czym to polega?
Współwłasność pojazdu to określenie, które oznacza, że dany samochód ma więcej niż jednego właściciela. Może być ich dwóch lub nawet kilku – nie ma w tym przypadku ograniczeń. Nie ma również obostrzeń dotyczących tego, z kim można dzielić własność pojazdu. Mogą to być członkowie rodziny (i to jest najczęściej praktykowane), ale można dopisać także osoby niezwiązane pokrewieństwem.
Co ciekawe, współwłaścicielem może zostać nawet osoba bez prawa jazdy lub niepełnoletnia. Nie może wówczas kierować takim pojazdem, jednak może figurować w rejestrze i w dowodzie rejestracyjnym jako jego posiadacz.
Aby dopisać kolejnego współwłaściciela auta, należy przeprowadzić jedną z dwóch formalności:
- zawrzeć umowę kupna-sprzedaży,
- sporządzić akt darowizny.
Zobacz, na którą z nich warto się zdecydować i dlaczego.
Współwłasność samochodu – umowa kupna-sprzedaży czy darowizna?
To pierwsza kwestia, nad jaką trzeba się pochylić, planując dopisanie współwłaściciela auta. Zawarcie umowy kupna-sprzedaży jest łatwiejsze w przeprowadzeniu. Wówczas podczas zakupu samochodu w takim dokumencie deklaruje się, że nabywają go dwie osoby (lub więcej, jednak jest to znacznie rzadziej praktykowane). W tym przypadku każdy ze współwłaścicieli ma takie same udziały w pojeździe.
Nabywcy muszą zapłacić podatek PCC, czyli od czynności cywilnoprawnych. Wynosi on 2% wartości auta. Warto jednak wiedzieć, że jest to koniecznie wyłącznie wtedy, gdy kupują oni samochód od osoby prywatnej. Jeśli wybiorą pojazd z salonu, w cenę wliczony jest podatek VAT, więc PCC nie obowiązuje.
Korzystniejszą opcją może się okazać dopisanie współwłaściciela na zasadzie darowizny. W taki sposób można przekazać innej osobie dowolną część udziałów auta – np. połowę, jedną trzecią lub tylko kilka procent. To znacznie bardziej opłacalne rozwiązanie, jeśli własność ma być dzielona z członkiem najbliższej rodziny. Sprawdź, dlaczego.
Współwłasność pojazdu a darowizna – czy to się opłaca?
Jeśli współwłasność samochodu ma dotyczyć bliskich osób, czyli członków rodziny, przekazanie darowizny jest znacznie częściej stosowane. Jest tak dlatego, że wówczas nie zawsze jest konieczne opłacenie podatku.
Jeśli darowiznę przekazuje osoba o najwyższym stopniu pokrewieństwa (czyli rodzeństwo, małżonek, teściowie, zięć, synowa, pasierb, ojczym, macocha), a wartość darowanych udziałów wraz z innymi podarunkami otrzymanymi w ciągu ostatnich 5 lat nie przekracza kwoty 9637 zł, podatek nie jest naliczany.
W takim przypadku nie jest również wymagane składanie zeznania podatkowego.
Jeśli darowizna dotyczy dalszej rodziny, kwota wolna od podatku jest niższa. Wynosi ona odpowiednio:
- 7276 zł – rodzeństwo rodziców, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, zstępni rodzeństwa, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie pozostałych zstępnych),
- 4902 zł – pozostałe osoby.
Jeśli wartość darowizny przekracza jeden z progów, osoba, która ją otrzymuje musi złożyć oświadczenie na druku SD-Z2 i zapłacić naliczony podatek od otrzymanych dóbr.
Jak sporządzić akt darowizny?
Gotowy wzór aktu darowizny do wypełnienia można pobrać w wydziale komunikacji, znaleźć w Internecie lub sporządzić taki dokument samodzielnie. Jeśli zdecydujesz się na ostatnią opcję, pamiętaj, aby zawrzeć w nim następujące dane:
- informację o darczyńcy oraz obdarowanym – imiona, nazwiska, PESEL-e, miejsca zamieszkania, numery dowodów osobistych lub paszportów,
- datę i miejsca zawarcia umowy,
- oznaczenie stron,
- stopień pokrewieństwa,
- przedmiot darowizny (w przypadku pojazdu – marka, model, rok produkcji, VIN, nr rejestracyjny),
- wartość samochodu,
- datę przekazania przedmiotu darowizny,
- oświadczenie o prawie własności auta,
- oświadczenie darczyńcy o darowaniu samochodu lub jego części,
- oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny samochodu lub jego części,
- podpisy darczyńcy i obdarowanego.
Tak sporządzony dokument będzie potrzebny na kolejnych etapach dopełniania formalności.
Przerejestrowanie samochodu po nabyciu współwłasności
Sporządzenie aktu darowizny lub podpisanie umowy kupna-sprzedaży to nie koniec kwestii urzędowych. W obu przypadkach konieczne jest przerejestrowanie samochodu. W dowodzie rejestracyjnym pojazdu musi się znaleźć informacja o wszystkich współwłaścicielach.
W tym celu należy udać się do lokalnego wydziału komunikacji i przedstawić następujące dokumenty:
- wniosek o wydanie nowego dowodu rejestracyjnego,
- umowę kupna-sprzedaży lub akt darowizny,
- aktualny dowód rejestracyjny,
- aktualną polisę OC,
- dowód osobisty.
Do urzędu mogą się udać wszyscy współwłaściciele lub tylko jeden z nich. W drugim przypadku konieczne jest sporządzenie pełnomocnictwa, za które należy zapłacić 17 zł. Pozostałe koszty formalne to: 54,50 zł za wydanie nowego dowodu rejestracyjnego i 19 zł za wydanie pozwolenia czasowego na użytkowanie samochodu.
Współwłasność samochodu – jak wpływa na koszt OC?
Ustanowienie współwłasności zwykle przeprowadza się w konkretnym celu. Najczęściej chodzi o obniżenie kosztów OC, czyli ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Jest to obowiązkowa polisa, którą musi zostać objęty każdy samochód, bez względu na stan techniczny czy częstotliwość użytkowania.
Ubezpieczyciele podczas ustalania wysokości składki dla konkretnego pojazdu biorą pod uwagę wiele różnych czynników. Są to między innymi:
- marka i model auta,
- jego wiek i przebieg,
- moc i pojemność silnika,
- planowana liczba przejechanych kilometrów (szacunkowo).
Bardzo duże znaczenie mają także cechy właściciela, a w tym jego historia ubezpieczeniowa, wiek i doświadczenie za kierownicą.
Im młodszy kierowca, tym generuje on większe ryzyko wypadku z punktu widzenia ubezpieczyciela. Z kolei starsi właściciele aut, którzy ubezpieczają je od wielu lat i cieszą się bezszkodową jazdą, mogą liczyć na zniżki. Różnica w cenie OC dla młodego i starszego kierowcy może być naprawdę spora.
Jeśli niedoświadczony kierujący będzie dzielić własność pojazdu z osobą, która ma spory staż za kółkiem (np. z rodzicem, wujkiem, ciocią), to będzie mógł korzystać z jej zniżek. Dzięki temu cena OC może zostać znacząco obniżona.
Właśnie dlatego dopisanie współwłaściciela jest tak często praktykowane. Pozwala zapłacić mniej za obowiązkową polisę. Dodatkowo młody kierowca może budować swoją historię ubezpieczeniową, dzięki której w przyszłości wypracuje dla siebie zniżki.
Warto jednak wiedzieć, że jeśli niedoświadczony współwłaściciel będzie sprawcą stłuczki, to drugi utraci zniżki, nawet jeśli on sam jeździ bezszkodowo.
Sprzedaż współdzielonego auta
Sprzedaż samochodu wymaga zgody wszystkich współwłaścicieli. Jeden z nich ma prawo sprzedać wyłącznie swoją część pojazdu bez konsultacji z drugim (co z przyczyn praktycznych jest rzadko stosowane). Do zbycia całości pojazdu może dojść jedynie, jeśli każdy z udziałowców wyrazi na to zgodę.
Na umowie kupna-sprzedaży muszą znaleźć się dane wszystkich współwłaścicieli. Każdy z nich musi złożyć na niej swój podpis. W przeciwnym razie jest ona nieważna.
Długi jednego ze współwłaścicieli a egzekucja komornicza
Jeśli w stosunku do jednego ze współwłaścicieli rozpocznie się egzekucja komornicza, urzędnik ma prawo do zajęcia części udziałów należących do zadłużonego. Może to zrobić, nawet jeśli wynoszą one jedynie kilka procent wartości auta.
Co więcej, mogą one trafić na licytację komorniczą. W takim przypadku niezadłużony współwłaściciel jest zmuszony korzystać z auta wspólnie z jego nowym nabywcą. Takie sytuacje są stosunkowo rzadkie, jednak zdecydowanie nie warto do nich doprowadzać.
Częściej praktykowanym rozwiązaniem jest żądanie od obu właścicieli sprzedaży całości samochodu. Po zakończeniu licytacji komornik zajmie jedynie kwotę należącą do dłużnika. Z kolei drugi z właścicieli otrzyma przysługującą mu część środków.
Śmierć współwłaściciela samochodu – co oznacza pod względem formalnym?
Udziały we własności samochodu należące do zmarłego współwłaściciela stanowią część jego majątku. Wchodzą zatem do masy spadkowej. Jeśli nieboszczyk pozostawił testament i wskazał w nim spadkobiercę, to on odziedziczy prawo do części pojazdu. Natomiast gdy nie ma takiego dokumentu, to dziedziczenie odbywa się zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami.
