Rejestracja pojazdu na tablice zabytkowe, czyli tak zwane żółte blachy, to kwestia interesująca wielu właścicieli starszych samochodów. Przerejestrowanie auta na zabytek wiąże się z wieloma przywilejami. Nie jest ono jednak dostępne dla każdego – nie wystarczy, że pojazd „ma już swoje lata”. Zobacz, jak wygląda procedura i pobierz niezbędne dokumenty.
Czym jest samochód zabytkowy?
Aby upewnić się, czy możesz wnioskować o rejestrację auta na żółte blachy, najpierw warto sprawdzić, czym dokładnie jest pojazd zabytkowe i jakie cechy musi spełniać. Jego definicję można znaleźć w Ustawie Prawo o ruchu drogowym, a konkretnie w artykule 2. punkt 39. Zgodnie z jej brzmieniem: pojazd zabytkowy to np. samochód, motocykl czy motorower, który został wpisany do rejestru zabytków na podstawie odrębnych przepisów i należy do wojewódzkiej ewidencji zabytków. Dotyczy to również egzemplarzy wpisanych do inwentarza muzealiów.
Ta definicja niewiele jednak mówi. Warto przyjrzeć się szczegółom.
Jakie warunki musi spełnić samochód zabytkowy?
Aby Twoje auto mogło zostać wpisane do rejestrów wymienionych w ustawie, musi spełnić odpowiednie warunki. Dotyczą one przede wszystkim wieku pojazdu, ale także jego cech technicznych. Żółte blachy może otrzymać samochód:
• 30-letni lub starszy,
• którego produkcja zakończyła się minimum 15 lat temu,
• który ma minimum 75% oryginalnych części,
• który otrzymał pozytywne orzeczenie rzeczoznawcy samochodowego uprawnionego do opisywania samochodów zabytkowych,
• pozytywnie zaopiniowany przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
W szczególnych przypadkach żółte tablice rejestracyjne mogą otrzymać pojazdy, które:
- zostały wyprodukowane w niskim wolumenie (np. AC Cobra z lat 60. XX wieku),
- mają unikalne rozwiązania konstrukcyjne (np. Fiat 126p kabriolet),
- dokumentują ważne etapy rozwoju motoryzacji (np. pierwszy model auta z konkretnym silnikiem),
- są związane z ważną osobą (np. jeździł nim znany polityk),
- są związane z istotnym faktem historycznym,
- brały udział w przełomowym wydarzeniu sportowym (np. Ford GT 40, który jako jedyny amerykański model wygrał wyścig Le Mans),
- zostały wiernie odtworzone lub odrestaurowane zgodnie z technologią dostępną w okresie ich produkcji.
Najłatwiej spełnić wymogi z pierwszej grupy, czyli dotyczące wieku samochodu wynoszącego 30 lat lub więcej oraz 75% zachowanych oryginalnych części.
Pojazd zabytkowy a historyczny
Te dwa pojęcia nie mogą być stosowane wymiennie. Wobec pojazdu historycznego przewidziano inne wymagania. Taki samochód lub motocykl musi:
- mieć najmniej 40 lat,
- mieć co najmniej 25 lat i zostać uznanym przez rzeczoznawcę samochodowego za pojazd unikatowy,
- być pojazdem zabytkowym.
Każdy pojazd historyczny jest pojazdem zabytkowym, ale ta zależność nie działa w drugą stronę.
Rejestracja pojazdu zabytkowe – formalności
Zobacz, jak krok po kroku przeprowadzić rejestrację pojazdu zabytkowego. Pobierz również wszystkie niezbędne formularze, które możesz wypełnić i przedstawić w urzędzie.
1. Ustalenie własności pojazdu
Jeśli po prostu jesteś wpisany w dowodzie rejestracyjnym samochodu, który chcesz zarejestrować na żółte blachy, lub pojazd należy do Twojego rodzica lub dziadka, pomiń ten punkt.
Może się jednak zdarzyć, że auto ma nieuregulowany status. Jeśli podjąłeś kroki zmierzające do ustalenia właściciela, ale nie przyniosły one skutku, po trzech latach auto może się stać Twoją własnością przez zasiedzenie. Wówczas możesz zarejestrować je na swoje nazwisko.
2. Ustalenie możliwości rejestracji jako zabytku
Ten punkt jest związany z wyżej opisanymi wymogami, które musi spełnić auto zabytkowe. Podstawą jest jego wiek (30 lat lub więcej) oraz zakończenie produkcji ponad 15 lat temu. Jeśli Twój samochód jest młodszy, przeprowadzenie procedury prawdopodobnie nie będzie możliwe.
Warto wziąć pod uwagę, że wymogi są bardziej restrykcyjne niż jeszcze do niedawna. Jakiś czas temu można było wnioskować o żółte blachy dla Polonezów czy dużych Fiatów, których na drogach wciąż było całkiem sporo. Aby uniknąć rejestracji na zabytek aut, które nie przedstawiają sobą znacznej wartości historycznej, przepisy zaostrzono.
3. Opinia rzeczoznawcy
Aby Twój samochód mógł jeździć na żółtych tablicach, nie wystarczy, że będzie po prostu „stary”. Ważnym elementem procedury rejestracyjnej jest opinia rzeczoznawcy samochodowego. Taka osoba dokładnie przeanalizuje stan pojazdu, przede wszystkim pod względem stopnia zachowania oryginalnych części. Musi być ich minimum 75%. Jeśli więc auto było intensywnie modernizowane lub naprawiane, rejestracja na zabytek może nie być możliwa.
Rzeczoznawca może również sporządzić Kartę Ewidencyjną Zabytku Ruchomego. To tak zwana biała karta na podstawie, której wpisuje się auto do rejestru zabytków. Możesz wypełnić taki formularz samodzielnie, jeśli jednak nie jesteś specjalistą, to może być dość trudne. Brak dokładnego opisu pojazdu lub błędy mogą sprawić, że Twój wniosek o nadanie żółtych tablic zostanie odrzucony.
4. Karta ewidencyjna zabytku techniki (tzw. biała karta)
Jeśli chcesz wypełnić białą kartę samodzielnie, pobierz gotowy wzór.
Bardzo istotne jest to, aby podczas wpisywania danych o pojeździe stosować się do ściśle określonej instrukcji. Znajdziesz ją na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Warszawie (nid.pl/dzialalnosc/gromadzenie-dokumentacji-rejestru-i-ewidencji/ewidencja-zabytkow/) w sekcji załączników.
Pamiętaj, że biała karta musi spełnić szereg wymogów technicznych. Należy ją wydrukować na grubszym papierze oraz dołączyć szczegółowe fotografie:
- całego pojazdu,
- wnętrza,
- komory silnikowej,
- tabliczki znamionowej.
Absolutnym minimum jest dołączenie jednego zdjęcia całego pojazdu. Fotografie muszą być wydrukowane na błyszczącym papierze fotograficznym w odpowiednim rozmiarze. Wszystkie ważne informacje znajdziesz na podanej wyżej stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Złożenie białej karty u konserwatora jest bezpłatne. Rozpatrzenie wniosku zajmuje zazwyczaj nie więcej niż 30 dni.
Ważne! Trzeba wydrukować co najmniej 2 egzemplarze białej karty, ponieważ jeden z nich zostanie umieszczony u Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (WKZ), a drugi w Narodowym Instytucie Dziedzictwa (NID).
5. Bezterminowe badanie techniczne
Po uzyskaniu pozytywnej decyzji konserwatora zabytków należy udać się do Okręgowej Stacji Kontroli pojazdów. Musi mieć ona uprawnienia do przeprowadzania badań technicznych pod względem rejestracji na żółte tablice. Zadaniem diagnosty jest zweryfikowanie danych zawartych w białej karcie oraz ocena stanu pojazdu. Takie badanie jest bezterminowe, co oznacza, że nie trzeba się na nie zgłaszać każdego roku lub co kilka lat, tak jak w przypadku standardowych samochodów.
Pobierz wniosek o przeprowadzenie badania, który dołącza się do wniosku o rejestrację pojazdu na zabytek.
6. Wizyta w wydziale komunikacji
To jedynie formalność. Jeśli udało Ci się przejść wszystkie powyższe kroki, urzędnicy nie mogą odmówić Ci zarejestrowania auta na zabytek. Pod warunkiem oczywiście, że zgłosisz się z kompletem dokumentów i wniesiesz opłatę.
Wniosek o rejestrację jest taki sam, jak w przypadku zwykłych tablic – pobierzesz go ze strony w wersji DOC lub PDF.
Dokumenty potrzebne w wydziale komunikacji
Aby zarejestrować auto zabytkowe, musisz złożyć w urzędzie poniższe dokumenty:
- Wniosek właściciela o rejestrację pojazdu.
- Dowód rejestracyjny pojazdu lub – w przypadku jego braku – oświadczenie o nieposiadaniu dowodu rejestracyjnego pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
- Karta pojazdu, jeśli była wydana.
- Dowód własności pojazdu – może to być faktura VAT, umowa kupna-sprzedaży, zamiany, darowizny, dożywocia lub postanowienie z sądu.
- Uwierzytelniona kopia decyzji w sprawie wpisania pojazdu do rejestru zabytków.
- Dotychczasowe tablice rejestracyjne.
- Dla pojazdów sprowadzonych z zagranicy – dowód odprawy celnej, potwierdzenie opłacenia akcyzy oraz tłumaczenia dokumentów.
Lista nie różni się znacząco od tej, która obowiązuje w przypadku standardowej rejestracji.
Ile kosztuje procedura?
- Przy wymianie tablic rejestracyjnych sama rejestracja kosztuje 200,50 zł (opłata rejestracyjna 198,50 zł + opłata ewidencyjna 2,00 zł).
- 300-1500 zł to natomiast wynagrodzenie dla rzeczoznawcy za wydanie opinii i przygotowanie białej karty (wysokość stawki jest zależna od cennika danego rzeczoznawcy)
- 150-1000 zł – tyle wynosi koszt badania technicznego w Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów (wysokość opłaty jest zależna od stacji i ustala ją diagnosta).
Całkowity koszt rejestracji pojazdów zabytkowych kształtuje się na poziomie:
- dla samochodów osobowych – 1205,50 – 2905,50 zł,
- dla motocykli – 1014,50 – 2714,50 zł,
- dla motorowerów – 994,50 – 2694,50 zł.
Różnice w cenach wynikają przede wszystkim z cennika rzeczoznawców i diagnostów.
Obowiązki posiadacza auta zabytkowego
Przerejestrowanie auta na zabytek wiąże się również z pewnymi obowiązkami. Są to przede wszystkim:
- konieczność informowania konserwatora zabytków o zmianie właściciela,
- zgoda konserwatora zabytków na naprawę silnika, skrzyni biegów i/lub mostu napędowego,
- wymóg dbałości o stan techniczny zabytku,
- obowiązek wykupienia polisy OC.
Musisz więc przemyśleć, czy takie wymogi są dla Ciebie akceptowalne. Zwykle nie stanowią one zbytniego obciążenia w porównaniu z korzyściami, jakie dają żółte blachy. Jedną z nich jest bezterminowy przegląd. Pewne udogodnienia są także związane z ubezpieczeniem samochodu – zabytku.
Ubezpieczenie auta zabytkowego
Właściciele samochodów zabytkowych także są objęci obowiązkiem wykupienia polisy OC. Pamiętaj, że wyjazd na drogę publiczną nieubezpieczonym samochodem zabytkowym naraża Cię na wysoki mandat. Jeżeli spowodujesz kolizję lub wypadek, możesz być zmuszony do zrekompensowania szkód z własnej kieszeni (w ramach regresu ubezpieczeniowego).
Auta na żółtych blachach mogą jednak cieszyć się pewnymi przywilejami. Zgodnie z zapisami Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych są one jednymi z niewielu pojazdów, które mogą korzystać z ubezpieczenia krótkoterminowego (czyli na okres nie krótszy niż 30 dni). Polisę ubezpieczeniową znajdziesz na stronie https://rankomat.pl/kalkulator/oc-ac/.
Jest to w wielu przypadkach bardzo przydatne. Skorzystają na tym szczególnie właściciele samochodów, którzy nie użytkują ich na co dzień, tylko na przykład jeżdżą nimi na zloty aut zabytkowych lub na wakacje.
