Chcesz mieć nowe auto, ale niekoniecznie masz środki na zakup pojazdu? Umowa zamiany samochodu może być dla Ciebie rozwiązaniem! Choć wciąż nie zawiera się jej zbyt często, to w wielu sytuacjach może okazać się korzystna. Sprawdź, na czym polega jej zawarcie i co powinno się w niej znaleźć.
Co to jest umowa zamiany samochodu? Na czym polega?
Umowa zamiany samochodu to dokument, na podstawie którego dwie strony zobowiązują się do wzajemnego przeniesienia prawa własności do swoich pojazdów. W praktyce oznacza to, że zamiast sprzedaży i zakupu, dochodzi do wymiany – każda ze stron oddaje swój samochód w zamian za inny. Aby transakcja była ważna i możliwa do zarejestrowania, umowę należy sporządzić w formie pisemnej.
Choć taka forma rozporządzania pojazdem nie cieszy się dużą popularnością wśród osób prywatnych, znajduje zastosowanie w niektórych sytuacjach – zwłaszcza w komisach samochodowych. Właściciel auta, który chce się go pozbyć, ale jednocześnie jest zainteresowany konkretnym pojazdem oferowanym przez podmiot, może skorzystać z możliwości zamiany. Dzięki temu nie musi najpierw szukać kupca, a potem organizować zakupu innego auta – obie czynności są załatwiane „ za jednym zamachem”.
Kiedy umowa zamiany samochody może się opłacać?
Umowa zamiany samochodu może być opłacalna w kilku konkretnych sytuacjach:
- gdy obie strony chcą szybko pozbyć się dotychczasowego pojazdu i jednocześnie zyskać nowy – bez konieczności prowadzenia dwóch odrębnych transakcji (sprzedaży i zakupu). To wygodne rozwiązanie, które pozwala zaoszczędzić czas i formalności;
- gdy różnica wartości między pojazdami jest niewielka i kupujący oraz sprzedający mogą się rozliczyć bez dodatkowego angażowania środków;
- gdy strony transakcji nie chcą lub nie mogą sprzedać auta po satysfakcjonującej cenie, a jednocześnie znalazły pojazd odpowiadający ich aktualnym potrzebom;
- gdy nabywca pojazdu nie chce podejmować ryzyka zakupu auta od nieznajomego – transakcja z komisem lub sprawdzonym partnerem może wydawać się bezpieczniejsza. Dodatkowym atutem jest brak konieczności angażowania kredytu czy leasingu – wszystko można rozwiązać bezgotówkowo.
Forma zamiany
Umowa zamiany samochodu może mieć dwie formy, czyli gotówkową lub bezgotówkową.
- Bezgotówkowa – jeśli wymianie autami nie towarzyszy dopłata pochodząca od jednego z właścicieli. Taki rodzaj wymiany może dotyczyć pojazdów o podobnej wartości i klasie.
- Gotówkowa – jeśli jedno auto ma wyższą wartość niż drugie, konieczna jest dopłata przez stronę umowy, która dysponuje tańszym z nich.
Decyzja o zamianie samochodów wiąże się z formalnościami, między innymi w wydziale komunikacji i u ubezpieczyciela. Podpisanie umowy musi zostać zgłoszone przez właścicieli w urzędzie nie później niż 30 dni po jej zawarciu. Obowiązują tutaj podobne zasady, jak przy kupnie-sprzedaży.
Niedopełnienie obowiązku wiąże się poważnymi konsekwencjami. Brak informacji o zbyciu i nabyciu pojazdu w wydziale komunikacji, skutkuje karą grzywny – tak samo jak podczas standardowej procedury sprzedaży samochodu.
Zamiana auta a polisa OC
O zamianie samochodów każdy z właścicieli musi powiadomić swoje towarzystwo ubezpieczeniowe, które obejmuje pojazd ochroną OC. Zasady są tutaj takie same jak podczas kupna-sprzedaży auta. Nie może ono pozostawać bez polisy odpowiedzialności cywilnej, a o jego zbyciu trzeba powiadomić ubezpieczyciela. Na zgłoszenie takiej transakcji każdy z kierowców ma maksymalnie 14 dni od daty podpisania umowy.
Jeśli następuje wymiana pojazdów, to OC przechodzi na nowego właściciela wraz z samochodem. Może on korzystać z niego do momentu wygaśnięcia polisy, a później musi podpisać nową umowę.
Zgłoszenie zamiany samochodów u ubezpieczyciela ma formę pisemną i powinno zawierać następujące dane:
- data zawarcia umowy zamiany pojazdów
- dane osobowe stron transakcji
- najważniejsze dane obydwu pojazdów
- koszty zamiany, czyli kto musi zapłacić podatki.
Warto o tym pamiętać, aby nie narazić się na problemy.
Zamiana pojazdów a kwestie podatkowe
Umowa zamiany samochodów wiąże się z koniecznością dopełnienia formalności fiskalnych. Właściciele pojazdów, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej, czyli są osobami fizycznymi, muszą w niektórych sytuacjach zapłacić podatek dochodowy. Natomiast zawsze dotyczy ich podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Zobacz, jak wygląda ta kwestia.
Podatek dochodowy
Podatek dochodowy jest rozliczany w momencie, gdy pojazd pozostaje w posiadaniu właściciela krócej niż pół roku. Dotyczy więc głównie podatników, którzy zajmują się handlem samochodami, rzadziej osób prywatnych. Można zostać zwolnionym w tej opłaty, jeśli wartość pojazdu nie przekracza 2280 PLN.
Jeśli więc planujesz zamianę auta na inne, które chcesz użytkować, a nie sprzedać z zyskiem, to najczęściej nie musisz regulować tej opłaty.
Podatek cywilnoprawny (PCC)
Zamiana samochodów wymaga także zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Jego wysokość wynosi 1% wartości zamienianego przedmiotu.
Podpisując umowę zamiany samochodów, strony mogą ustalić, że poniosą taką opłatę po połowie. Dzięki temu właściciele obydwu pojazdów zostaną obciążeni równymi, „sprawiedliwymi” kosztami. Takie ustalenie trzeba jednak dodatkowo zawrzeć w umowie sporządzonej podczas transakcji.
Z podatku mogą zostać zwolnione osoby niepełnosprawne, które kupują samochód na prywatny użytek i właściciele aut o niskiej wartości, nieprzekraczającej 1000 PLN. W pozostałych przypadkach masz na uiszczenie opłaty 14 dni od momentu zawarcia umowy zamiany.
Gdzie wymienić pojazd na inny?
Zamiana samochodu nie jest zbyt często praktykowana w Polsce. Może to być jednak korzystna alternatywa dla zakupu auta za gotówkę. Jeśli więc chcesz ją przeprowadzić, warto wiedzieć, gdzie szukać takiej możliwości.
- Internetowe portale ogłoszeniowe – to najprostszy sposób na znalezienie interesującej oferty. W sieci wiele osób ogłasza chęć zamiany za pośrednictwem popularnych portali – na przykład Allegro, OtoMoto czy OLX.
- Komis samochodowy – w takich miejscach kierowcy mogą wybrać nowe auto, oddając w zamian to, które służyło im do tej pory. Procedura przebiega w tym przypadku podobnie, jak podczas zawierania umowy przez osoby nieprowadzące działalności gospodarczej. To korzystna opcja, bo komisy mają zwykle sporą ofertę samochodów, więc można wybrać model dopasowany do swoich preferencji.
Oczywiście umowę zamiany aut można podpisać także ze znajomym, członkiem rodziny czy sąsiadem. Nie ma w tej kwestii ograniczeń. Taka procedura nie jest jednak zbyt rozpowszechniona, dlatego może nie być łatwo znaleźć wśród znajomych osoby chętnej do jej przeprowadzenia.
Pamiętaj, że zawsze warto sporządzić umowę na piśmie – dla własnego bezpieczeństwa. Sprawdź, jak wypełnić wzór takiego dokumenty, który pobierzesz z naszej strony.
Jak sporządzić umowę zamiany aut?
Na naszej stronie znajdziesz wzór umowy zamiany samochodów, który możesz pobrać w formacie PDF lub DOC. Wystarczy wypełnić go swoimi danymi. Sprawdź, jakie informację będą potrzebne.
W umowie zamiany aut trzeba zawrzeć:
- datę i miejsce zawarcia umowy,
- informacje o stronach transakcji: imiona i nazwiska, adresy, numery dokumentów tożsamości,
- dane pojazdów: numer rejestracyjny, VIN, marka, rodzaj i model,
- wartość zamienianych pojazdów,
- informację o tym, kiedy samochody zostaną przekazane stronom umowy,
- zaznaczenie, że pojazdy są własnością stron i są pozbawione wad (lub opis wad),
- oświadczenie stron, że znany jest im stan pojazdu, który mają przyjąć,
- wskazanie osób, które pokrywają koszty towarzyszące transakcji (PCC),
- wyszczególnienie, z jakimi elementami strona umowy wydaje pojazd, np. koło zapasowe, komplet kluczyków itp.,
- dane o tym, ile dana strona umowy ma dopłacić, do kiedy i w jakiej formie (w przypadku transakcji gotówkowej),
- podpisy obu stron umowy.
Co ważne, nie ma jednego obowiązującego wzoru umowy zamiany. Teoretycznie można więc nawet napisać ją odręcznie, uwzględniając powyższe dane. Najwygodniej jednak skorzystać z gotowego wzoru, który jest zgodny z przepisami i pozwala na szybkie i sprawne dokonanie zamiany.
Jakie dokumenty są potrzebne do zawarcia umowy zamiany samochodu?
Do zawarcia umowy zamiany samochodu niezbędne są przede wszystkim dokumenty potwierdzające tożsamość obu stron – najczęściej dowody osobiste. Każdy z uczestników transakcji musi również przedstawić dowód rejestracyjny swojego pojazdu oraz – jeśli została wydana – kartę pojazdu. Niezbędny będzie również aktualny dokument potwierdzający ważność ubezpieczenia OC.
Warto przygotować też potwierdzenie wykonania ostatniego przeglądu technicznego. Jeśli strony ustalają dodatkową dopłatę (np. gdy jedna osoba przekazuje nowszy lub droższy pojazd), warto mieć przy sobie gotówkę lub dokumenty potwierdzające przelew.
