Osoby starsze i schorowane potrzebują odpowiedniej troski i pielęgnacji. Nawet jeśli nie jest konieczna całodobowa pomoc, to ich bliscy nie zawsze są w stanie pogodzić pracę zawodową oraz codzienne obowiązki ze stałą opieką nad starszą osobą. Najlepszym rozwiązaniem w takiej sytuacji często okazuje się znalezienie profesjonalnej pomocy.
Kim jest opiekun osoby starszej?
Opiekun osoby starszej to asystent, który pomaga podopiecznemu w codziennym funkcjonowaniu. Z jednej strony musi on odznaczać się dużą empatią, wrażliwością i zrozumieniem, aby wspierać w zaspokajaniu najbardziej intymnych potrzeb życiowych (z wyłączeniem czynności natury medycznej, które są zarezerwowane dla opiekunów medycznych lub pielęgniarek). Z drugiej zaś powinien być osobą silną fizycznie i odporną psychicznie, która poradzi sobie zarówno z pomocą przy myciu, jak i ze stresem wynikającym np. z zachowań charakterystycznych dla demencji.
Warto podkreślić, że opiekun osoby starszej musi mieć odpowiednie kwalifikacje. Wymagane minimum obejmuje podstawowy kurs przygotowawczy, podczas którego kandydat poznaje zasady bezpieczeństwa, higieny i pielęgnacji oraz funkcjonowanie psychiki osoby w podeszłym wieku. Przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z usług danej osoby warto sprawdzić uprawnienia i referencje kandydata, a także zapoznać się z zakresem obowiązków opiekuna osoby starszej.
Czym zajmuje się opiekun osoby starszej?
Podstawowym obowiązkiem opiekuna osoby starszej jest pomaganie podopiecznemu w codziennych czynnościach takich jak:
- dbanie o higienę osobistą (pomoc w myciu czy ubieraniu, a w razie potrzeby również załatwianiu potrzeb fizjologicznych),
- regularne spożywanie posiłków,
- właściwe dawkowanie i przyjmowanie lekarstw zgodnie z zaleceniami lekarza,
- zmiana opatrunków oraz robienie zastrzyków,
- ćwiczenia rehabilitacyjne.
Oprócz zadań związanych z codziennym funkcjonowaniem do opiekuna osoby starszej należy również zapewnienie jej codziennych aktywności. Może to być np. wyjście na spacer, spotkanie ze znajomymi albo czytanie książki. Oczywiście proponowane zajęcia muszą być dostosowane do aktualnego stanu zdrowia i kondycji osoby starszej.
Dodatkowo opiekun pomaga w utrzymaniu czystości w mieszkaniu podopiecznego. Jeśli zaś ten nie może samodzielnie załatwić swoich spraw wymagających wyjścia z domu, takich jak wykupienie leków czy zrobienie opłat, to do zadań opiekuna może należeć również zorganizowanie transportu lub wyręczenie podopiecznego w tej kwestii. Obowiązki opiekuna obejmują też udzielanie upoważnionym osobom z rodziny wszelkich informacji na temat stanu zdrowia podopiecznego oraz edukowanie ich w zakresie sposobów ułatwiających funkcjonowanie seniora.
Kto może się ubiegać o przyznanie opiekuna osoby starszej?
Żeby uzyskać wsparcie opiekuna, osoba starsza powinna spełnić kilka kryteriów. Po pierwsze, nie może ona wymagać hospitalizacji w oddziałach lecznictwa stacjonarnego ani pobytu w hospicjum i zgadzać się na umieszczenie w ośrodku opieki długoterminowej. Jednocześnie pacjent musi być przewlekle chory i samotny lub znajdować się w sytuacji, w której rodzina nie jest w stanie zapewnić mu odpowiedniej opieki.
Po spełnieniu tych kryteriów należy uzyskać odpowiednie skierowanie od lekarza w ramach współpracy z NFZ. Potrzebna okazuje się również opinia od pielęgniarki środowiskowej. Zgromadziwszy te dokumenty, można ubiegać się o przydzielenie opiekuna osoby starszej.
Co ma wpływ na otrzymanie opieki dla osoby starszej?
Poza opisanymi wyżej warunkami, które należy spełnić, istnieją również inne czynniki, od których zależy pozytywna weryfikacja wniosku. Pierwszym z nich są zasoby finansowe gminy, na której terenie mieszka pacjent. To rada gminy ustala wymiar pomocy, a także warunki jej przydzielania. Natomiast samą decyzję o przyznaniu opieki dla osoby starszej wydaje ośrodek pomocy właściwy ze względu na jej miejsce zamieszkania, biorąc pod uwagę zarówno sytuację materialną oraz życiową, jak i stan zdrowia pacjenta. Na tej podstawie ustala również szczegółowe obowiązki opiekuna.
Jak powinien wyglądać i co zawierać wniosek o opiekuna dla osoby starszej?
Formularz wniosku o przyznanie opiekuna dla osoby starszej jest prosty i zawiera takie elementy, jak:
- dane osobowe pacjenta,
- powód wystąpienia o udzielenie pomocy,
- informacje na temat tego, czy pacjent bądź rodzina korzystali już ze świadczeń pomocy społecznej, a także rodzaj wnioskowanej pomocy.
Trzeba jednak pamiętać, że wniosek jest kompletny dopiero wtedy, kiedy wraz z nim zostaną dostarczone niezbędne dokumenty wymagane przez ośrodek pomocy społecznej. Wśród nich znajdują się:
- orzeczenie o niepełnosprawności,
- zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia za pracę,
- zaświadczenie o wysokości emerytury/renty,
- dokumentacja medyczna,
- skierowanie wystawione przez lekarza NFZ,
- opinia pielęgniarki środowiskowej.
Dodatkowym dokumentem, który warto dołączyć, jest zaświadczenie lekarskie o konieczności świadczenia usług opiekuńczych.
Wywiad środowiskowy a przyznanie opiekuna osoby starszej
Po dostarczeniu wszystkich dokumentów organ gminny przeprowadza z chorym wywiad środowiskowy. Jest on podstawą do podjęcia decyzji o przyznaniu opiekuna. Odbywa się w terminie 14 dni od daty wszczęcia postępowania, a jeśli sprawa jest pilna – w ciąg 2 dni. Jest przeprowadzany w miejscu zamieszkania lub pobytu seniora.
Celem wywiadu środowiskowego jest:
- poznanie sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej chorego,
- ustalenie planu pomocy.
Uwaga: jeśli senior lub jego rodzina nie wyrażą zgody na przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, będzie to równoznaczne z rezygnacją z opiekuna.
Gdzie znaleźć ubezpieczenie dla osoby starszej?
Bez względu na to, czy osoba starsza wymaga stałej bądź doraźnej opieki, czy też funkcjonuje w pełni samodzielnie, warto rozważyć skorzystanie z ubezpieczenia dla seniora. Obejmuje ono podstawowe świadczenie na wypadek śmierci, trwałego uszczerbku na zdrowiu lub pobytu w szpitalu w wyniku nieszczęśliwego wypadku. Najczęściej jest przeznaczone dla osób powyżej 65. roku życia, jednak zarówno warunki, jak i jego zakres zależą od wybranego towarzystwa ubezpieczeniowego.
Limity wiekowe i zakres ubezpieczenia dla osób starszych |
||
Nazwa ubezpieczyciela
i polisy |
Limit wieku kupującego polisę
(w latach) |
Zakres ubezpieczenia |
Allianz – Plan Pełnej Ochrony | 18-99 |
|
Compensa — Między Nami Gold | 56-72 |
|
Generali — Z myślą o życiu | 15-81 |
|
Signal Iduna — Terminowe ubezpieczenie na życie | 18-70 |
|
Warta — Ubezpieczenie dla seniora 55 Plus | 55-80 |
|
Tabela 1. Opracowanie własne na podstawie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (OWU) wybranych ubezpieczycieli (dane na 10.01.2023).