Przekształcenie budynku z gospodarczego w mieszkalny jest możliwe, choć nie zawsze. Aby to zrobić, należy przejść odpowiednią procedurę formalną. Sprawdź, gdzie załatwić taką sprawę i jak wypełnić wniosek. Dowiedz się, co Ci grozi, jeśli zaniedbasz kwestie formalne.
Przekształcenie budynku gospodarczego na mieszkalny – jaka jest oficjalna nazwa?
Jeśli planujesz przekształcenie budynku gospodarczego w mieszkalny, dotyczy Cię procedura urzędowa pod nazwą „zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części”. Gdy będziesz załatwiać sprawę w urzędzie, to właśnie z takim określeniem się spotkasz.
Jak przebiega procedura?
Na zmianę przeznaczenia budynku zezwala art. 71 ust. 2 Prawa budowlanego. Aby to zrobić, należy dokonać zgłoszenia, które zostanie rozpatrzone przez urząd lokalny.
- Jeśli nie dopatrzy się on żadnych przeciwwskazań, udzieli Ci tzw. milczącej zgody. To znaczy, że gdy nie otrzymasz w ciągu 30 dni żadnego pisma, możesz przystąpić do zmian przeznaczenia obiektu.
- Jeśli natomiast urzędnicy zauważą braki w dokumentacji lub inne nieprawidłowości, w ciągu 30 dni od złożenia zgłoszenia otrzymasz decyzję o sprzeciwie na zmianę sposobu użytkowania.
Na czym polega zmiana sposobu użytkowania?
Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części w świetle przepisów jest rozumiana jako:
- podjęcie w obiekcie budowlanym działalności, która zmienia warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkość lub układ obciążeń,
- podjęcie w budynku działalności zaliczanej do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
Kto może zmienić przeznaczenie budynku?
Aby to zrobić, trzeba mieć prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, czyli być inwestorem, właścicielem lub zarządcą obiektu. Zmianę należy zgłosić do odpowiedniego starosty, prezydenta miasta na prawach powiatu. Niekiedy wymagana jest zgoda wojewody.
W jakim celu przekształca się budynek gospodarczy w dom?
Taką procedurę stosuje się, jeśli mieszkasz lub masz zamiar zamieszkać w obiekcie, który ma status budynku gospodarczego. Zdarza się jednak, że taka nieruchomość w praktyce bardzo dobrze nadaje się do zamieszkania. Niekiedy może nawet niczym nie odbiegać od wyglądu standardowego domu lub mieszkania. Liczy się jednak status urzędowy obiektu. Jeśli w rejestrze figuruje jako budynek gospodarczy, to nie można w nim mieszkać.
Co więcej, jeśli nie zgłosisz zmiany przeznaczenia budynku, organ nadzoru budowlanego może wydać nakaz wstrzymania użytkowania budynku lub jego części. Ma także prawo zażądać od Ciebie przedstawienia odpowiednich dokumentów w wyznaczonym terminie.
Prace budowlane bez zezwolenia – co za nie grozi?
Zmiana przeznaczenia obiektu może także wymagać przeprowadzenia w nim prac budowlanych – np. wydzielenia z jednej wspólnej przestrzeni budynku gospodarczego kuchni, łazienki czy pokojów mieszkalnych.
Pamiętaj, że jeśli dokonasz takich zmian bez zgłoszenia, wykonane prace budowlane mogą być uznane za tzw. samowolę budowlaną. Grożą za nią kary o różnym stopniu dotkliwości: od kary grzywny lub nakazu rozbiórki obiektu budowlanego wzniesionego bez pozwolenia, aż po karę pozbawienia wolności. Reguluje to art. 71 ust. 2 Prawa budowlanego, zgodnie z którym: kto wykonuje roboty budowlane bez pozwolenia na budowę lub zgłoszenia podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Zmiana sposobu użytkowania bez zgłoszenia – co wówczas się dzieje?
Nawet jeśli nie wykonasz żadnych prac budowlanych, a po prostu zamieszkasz w obiekcie gospodarczym, także możesz narazić się na przykre konsekwencje. Co się stanie, jeśli urzędnicy wykryją taką sytuację?
Organ nadzoru budowlanego przeprowadzi postępowanie legalizacyjne. W związku z tym otrzymasz pismo:
- wstrzymujące użytkowanie obiektu budowlanego lub jego części,
- nakazujące przedstawienie w wyznaczonym terminie określonych dokumentów.
Jeśli to zrobisz, Twoja zmiana zostanie zalegalizowana. Otrzymasz także wezwanie do uiszczenia opłaty legalizacyjnej. Jeśli natomiast zignorujesz wezwanie, urząd nakaże przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania. To znaczy, że zakaże Ci mieszkania w obiekcie gospodarczym pod karą określonych sankcji.
Tak się stanie, jeśli:
- nie złożysz wymaganych dokumentów,
- będziesz użytkować obiekt mimo zakazu,
- zmienisz sposób użytkowania budynku mimo sprzeciwu urzędu w odpowiedzi na Twoje zgłoszenie.
Właśnie dlatego, aby w sposób legalny zmienić przeznaczenie budynku, należy to zgłosić do urzędu. Nie warto tego lekceważyć, ponieważ kary i utrudnienia formalne mogą być bardzo uciążliwe. Ponadto urzędnicy rzadko wyrażają sprzeciw na zmianę przeznaczenia budynku i robią to tylko w uzasadnionych przypadkach. Zobacz, jak przejść procedurę i pobierz wzór zgłoszenia, który Ci to ułatwi.
Jak załatwić sprawę?
Sprawę można załatwić:
- podczas wizyty w urzędzie – udaj się do urzędu, pobierz i przygotuj wniosek wcześniej lub wypełnij go na miejscu,
- listownie – pobierz wniosek, wypełnij go swoimi danymi i wyślij listem poleconym na adres Twojego urzędu lokalnego,
- elektronicznie – należy skorzystać z portalu e-Budownictwo (https://wnioski.gunb.gov.pl/#epb_zsu_zmiana_spos_uzytk), do którego zalogujesz się za pomocą profilu zaufanego.
W jakim urzędzie złożyć wniosek?
Zmianami sposobu użytkowania budynków zajmują się:
- starostwa powiatowe,
- urzędy wojewódzkie,
- urzędy dzielnicowe m.st. Warszawy,
- urzędy miast na prawach powiatu.
W większości przypadków organem właściwym do przyjęcia zgłoszenia jest starosta albo prezydent miasta na prawach powiatu. W wybranych przypadkach wniosek kieruje się do wojewody. Dotyczy to przede wszystkim obiektów na terenach strategicznych, np. na obszarze lotniska, pasa technicznego, portu, kolei.
Przekształcenie budynku gospodarczego w dom – krok po kroku
- Złóż wniosek o przekształcenie budynku gospodarczego w dom w starostwie powiatowym lub u prezydenta miasta na prawach powiatu.
- Do wniosku dołącz wymagane załączniki – w przeciwnym razie wniosek nie będzie kompletny.
- Zaczekaj na decyzję organu administracji państwowej – od chwili złożenia wniosku o zmianę przeznaczenia budynku, urzędnicy mają 30 dni na odpowiedź.
- Jeśli nie dostaniesz odpowiedzi, zgodnie z prawem, możesz przyjąć, że udzielono tzw. milczącej zgody.
- Możesz legalnie rozpocząć prace zmierzające do zmiany budynku gospodarczego w mieszkalny lub po prostu w nim zamieszkać.
Jak złożyć wniosek?
Najłatwiej zrobić to bezpośrednio na portalu rządowym na stronie https://e-budownictwo.gunb.gov.pl/. Elektroniczny formularz „zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania obiektu (PB-18)” do wypełnienia on-line znajdziesz pod bezpośrednim adresem: https://wnioski.gunb.gov.pl/#epb_zsu_zmiana_spos_uzytk. Kliknij „utwórz dokument” – zostaniesz przeniesiony na stronę logowania. Możesz to zrobić na dwa sposoby:
- zakładając konto na portalu e-Budownictwo,
- używając profilu zaufanego, e-dowodu lub bankowości elektronicznej.
Jeśli nie chcesz wypełniać wniosku on-line, nie masz takiego obowiązku. Możesz go pobrać ze strony, wypełnić ręcznie i przesłać lub zanieść do swojego urzędu. Uzyskasz taki sam efekt, jak składając go przez Internet – forma przekazania zgłoszenia nie ma znaczenia.
Jak wypełnić wniosek?
Nie jest to trudne. Wystarczy wykonać poniższe kroki.
- Na początku trzeba podać nazwę organu, do którego kierujesz wniosek (czyli nazwę i dane Twojego urzędu lokalnego – zwykle starostwa powiatowego).
- Wpisujesz również swoje dane i adres do korespondencji.
- Następnie określasz dotychczasowy sposób użytkowania obiektu (działalność gospodarcza) i podajesz zamierzony sposób jego użytkowania (przeznaczenie mieszkalne).
- Jeśli planujesz roboty budowlane, krótko je opisujesz.
- Ostatnia część dotyczy załączników – w zgłoszeniu znajduje się ich lista, a Ty zaznaczasz, który z nich dołączasz do pisma. Nie musisz ich samodzielnie wypisywać.
Na samym końcu należy złożyć podpis – zgłoszenie jest gotowe do przekazania.
Warto wiedzieć, że jeśli nie możesz samodzielnie udać się do urzędu lub wypełnić wniosku on-line, możesz wyznaczyć pełnomocnika. Jego dane podajesz wówczas w zgłoszeniu.
Jakie załączniki trzeba złożyć wraz z wnioskiem?
Lista dokumentów, które trzeba załączyć, jest dość długa.
- Zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.
- Opis i rysunek określający usytuowanie obiektu budowlanego.
- Opis techniczny, określający rodzaj i charakterystykę obiektu budowlanego oraz jego konstrukcję, wraz z danymi techniczno-użytkowymi.
- Oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.
- Zaświadczenie o zgodności zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
- Decyzja o warunkach zabudowy albo decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego.
- Ekspertyza techniczna, wykonana przez osobę z uprawnieniami budowlanymi bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności (nie zawsze jest wymagana).
Należy pamiętać o każdym z nich. Jeśli urząd dopatrzy się braków, procedura niepotrzebnie się przedłuży.
Ubezpieczenie domu po przekształceniu
Jeśli procedura zmiany sposobu użytkowania obiektu jest już za Tobą, nie zapomnij o zabezpieczeniu swojego domu na wypadek sytuacji losowych. Polisa ubezpieczeniowa zapewni Ci wsparcie finansowe m.in. w razie:
- powodzi,
- pożaru,
- kradzieży,
- uszkodzenia obiektu i jego wyposażenia.
Możesz dobrać zakres ubezpieczenia do Twoich potrzeb. Jeśli np. mieszkasz niedaleko zbiornika wodnego, warto wybrać wysoką sumę gwarantowaną na wypadek zalania. Gdzie szukać dobrej polisy? Wejdź na stronę: https://kalkulator.ubezpieczeniemieszkania.pl/kalkulator/ubezpieczenia-nieruchomosci/. Szybko i wygodnie porównasz oferty różnych ubezpieczycieli. Kupisz ubezpieczenie bezpośrednio przez Internet – nie musisz odwiedzać agenta. Masz pewność najlepszych cen i szerokiego wyboru wariantów polis.
Źródła:
- Zgłoś zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części: https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/555#step1doc1data
- Portal e-budownictwo: https://wnioski.gunb.gov.pl/#epb_zsu_zmiana_spos_uzytk
- art. 71 ust. 2 Prawa budowlanego
- art. 90 ust. 2 Prawa budowlanego
