Z wakacji składkowych mogą skorzystać osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą oraz wykonujące obowiązki komornika sądowego. Jest to możliwe raz w ciągu roku kalendarzowego. Dowiedz się, jakie warunki należy spełnić oraz w jaki sposób złożyć stosowny wniosek.
Wakacje składkowe – co warto o nich wiedzieć?
Wakacje składkowe to ulga obowiązująca od 1 listopada 2024 r. Umożliwia uniknięcia części opłat za jeden miesiąc w roku.
Zwolnienie dotyczy wyłącznie:
- ubezpieczenia społecznego (emerytalnego, rentowego i wypadkowego),
- dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego,
- składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.
Ważne! Wakacje nie dotyczą składek na ubezpieczenie zdrowotne ani składek opłacanych za pracowników.
Korzystając ze zwolnienia, można prowadzić działalność gospodarczą.
Z wakacji może skorzystać przedsiębiorca oraz komornik sądowy, jeśli:
- w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego maksymalnie 10 osób (wraz z nim),
- jako osoba ubezpieczona podlegał przynajmniej 1 dzień ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek,
- w co najmniej jednym roku z 2 ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku osiągnął roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub nie osiągnął przychodu z działalności gospodarczej w ostatnich 2 latach kalendarzowych,
- nie wykonywał pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy w okresie od początku roku kalendarzowego do dnia złożenia tego wniosku i w poprzednim roku kalendarzowym.
Zwolnienie z opłacania składek to pomoc de minimis (w jej zakres wchodzą m.in. dotacje na inwestycje oraz preferencyjne kredyty i pożyczki udzielane ze środków publicznych). Oznacza to, że nie można z niego skorzystać, jeśli kwota pomocy publicznej z ostatnich 3 lat przekroczyła 300 000 euro.
Jak złożyć wniosek o wakacje składkowe?
Wniosek należy złożyć w miesiącu poprzedzającym miesiąc, który ma być objęty zwolnieniem. Można to zrobić wyłącznie poprzez profil płatnika w usłudze e-ZUS/ PUE ZUS. Aby to zrobić, musisz:
- zalogować się do swojego profilu,
- wybrać „Kreator wniosku o zwolnienie z obowiązku składek za wskazany miesiąc – RWS (wakacje składkowe),
- sprawdzić dane pobrane automatycznie z konta płatnika,
- podpisać wniosek profilem zaufanym, profilem PUE lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Dokument może złożyć też Twój pełnomocnik, wyznaczony na podstawie formularza ZUS PEL złożonego w ZUS-ie. Wówczas musi on skorzystać z profilu płatnika.
Następnie ZUS zweryfikuje przesłany wniosek, a jeśli będą potrzebne dodatkowe informacje lub dokumenty, wezwie Cię do ich uzupełnienia. Należy to zrobić w ciągu 7 dni od otrzymania wezwania, gdyż przekroczenie terminu wiąże się z przerwaniem sprawy.
Jeżeli wszystkie wymogi formalne są spełnione, ZUS poinformuje o przyznaniu zwolnienia. Wszelka korespondencja jest przesyłana drogą elektroniczną na konto w e-ZUS/ PUE ZUS. Jest to bezpłatna usługa, z której mogą skorzystać wszystkie uprawnione do tego podmioty.
Jak ZUS rozpatruje wnioski o wakacje składkowe?
ZUS korzysta z systemów informatycznych, które rozpatrują wnioski automatycznie, z pewnymi wyjątkami. Pozwala to na przyspieszenie całej procedury. Wszelkie informacje na temat przyznania lub odmowy zwolnienia powinny pojawić się w profilu PUE ZUS/e-ZUS płatnika. Informacja o nowej wiadomości w portalu jest wysyłana także mailowo lub SMS-em, na adresy i numery podane na koncie ZUS.
Płatnik może również wycofać złożony wniosek, ale tylko do momentu jego rozstrzygnięcia, tj.:
- uzyskania informacji o zwolnieniu lub odmowie,
- umorzenia postępowania,
- odmowy wszczęcia postępowania.
Pamiętaj! Możesz odwołać się od odmownej decyzji ZUS. Możesz to zrobić za pośrednictwem Oddziału ZUS do Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Masz na to miesiąc od momentu otrzymania decyzji.
Odwołanie od decyzji ZUS-u
Odwołanie od decyzji ZUS-u może mieć formę pisemną lub ustną – jako dodatek do protokołu. Powinno ono zawierać:
- orzeczenie sądu,
- imię, nazwisko i adres osoby wnoszącej odwołanie,
- znak i datę zaskarżonej decyzji,
- uzasadnienie wniosków i zarzutów,
- podpis osoby wnoszącej lub jej pełnomocnika.
Braki formalne a decyzja o przyznaniu wakacji składkowych
Przeszkodą dla osób ubiegających się o przyznanie wakacji składkowych mogą być braki formalne. Nieuzupełnienie niezbędnych informacji czy ich niezgodność z rzeczywistością znacznie wydłużają całą procedurę. W bardziej skomplikowanych przypadkach ZUS wzywa płatników do wyjaśnienia niejasnych kwestii, które nie pozwalają na rozstrzygnięcie sprawy. Im szybciej przedsiębiorca uzupełni braki, tym szybciej otrzyma decyzję o przyznaniu zwolnienia.
Wniosek można poprawić wyłącznie online, na platformie e-ZUS. Korekcie nie podlega jednak kwestia spełniania warunku przychodowego. Jeśli błąd został popełniony w tym polu, jedynym rozwiązaniem pozostaje wycofanie wniosku.
Wakacje składkowe a rozliczenie z ZUS-em – jakie dokumenty trzeba złożyć?
Mimo korzystania ze zwolnienia składkowego, musisz rozliczyć się z ZUS-em. Za miesiąc, w którym obowiązywały wakacje, należy złożyć:
- ZUS RCA z kodem wakacyjnym wraz z rozliczeniami składek na ubezpieczenia społeczne, które zostały sfinansowane z budżetu państwa,
- ZUS RCA z aktualnym kodem prowadzenia działalności wraz ze składkami na ubezpieczenie zdrowotne (i chorobowe, jeśli nie korzystasz ze zwolnienia z tej składki),
- ZUS RCA dla pozostałych ubezpieczonych pracowników lub zleceniobiorców,
- ZUS DRA uwzględniający składki z raportów RCA.
W przypadku nieuzyskania ulgi należy wysłać dokumenty o rozliczenie składek na zasadach ogólnych. Niezbędne jest także opłacenie składek za miesiąc, którego dotyczył złożony wniosek – w standardowym terminie. Jeśli sytuacja finansowa płatnika uniemożliwia zapłatę, można ubiegać się o odroczenie terminu płatności lub rozłożenie należności na raty.
Uwaga: jeśli nie złożysz dokumentów ZUS DRA i ZUS RCA, Zakład Ubezpieczeń Społecznych zrobi to za Ciebie automatycznie na podstawie dostępnych informacji. Wówczas nie uwzględni jednak raportów poszczególnych pracowników.
Wakacje składkowe w 2025 roku
Wakacje składkowe wprowadzono dopiero pod koniec 2024 roku. Płatnicy mogli więc skorzystać z nich wyłącznie w grudniu. W 2025 roku program ma działać w taki sam sposób, ale miesiąc wolny od płacenia składek można wyznaczyć dowolnie. ZUS nie podał bowiem daty zakończenia inicjatywy.
Najważniejsze jest to, by złożyć wniosek w miesiącu poprzedzającym ten, za który płatnik chce uzyskać zwolnienie z opłat.
ZUS wydał też komunikat na temat możliwości ubiegania się o wakacje składkowe w 2025 roku przez osoby, które nie uzyskały jeszcze decyzji dotyczącej umorzenia opłat za grudzień 2024. Zgodnie z nim płatnicy nie muszą czekać na oficjalne pismo. Mogą złożyć drugi wniosek, nawet jeśli ten odnoszący się do ubiegłego roku nie został rozpatrzony.
