Renta chorobowa jest wypłacana osobom, które ze względu na niepełnosprawność lub przewlekłe schorzenie, nie są w stanie kontynuować pracy zawodowej. Aby ją otrzymać, trzeba złożyć odpowiedni wniosek. Jak to zrobić? Sprawdź aktualne wzory takich dokumentów.
Czym jest renta chorobowa?
Renta chorobowa, inaczej renta inwalidzka, to świadczenie wypłacane przez ZUS lub KRUS osobom, które nie są w stanie podjąć lub kontynuować pracy zarobkowej. Powodem takiego stanu może być zarówno przewlekłe schorzenie, jak i ograniczona sprawność. Istnieją dwa typy renty chorobowej:
- czasowa – przyznawana na określony czas. Dotyczy osób, które mogą powrócić do aktywności zawodowej po leczeniu lub rehabilitacji;
- stała – przyznawana dożywotnio, gdy nawet po dłuższym okresie chory nie jest w stanie podjąć pracy.
Renta jest wypłacana osobom po wypadkach, cierpiącym na poważne i nieodwracalne schorzenia oraz pracownikom, którzy nabawili się choroby zawodowej. Aby ją uzyskać, trzeba spełnić kilka warunków. Konieczne jest m.in. zdobycie orzeczenia lekarskiego potwierdzającego niezdolność do pracy i udowodnienie, że problem ten powstał w okresie składkowym (lub nieskładkowym, ale w okresie maksymalnie 1,5 roku od ustania płacenia składek na ubezpieczenie).
Renta przysługuje jedynie osobom o odpowiednim stażu pracy. Zmienia się on w zależności od wieku:
- do 20 lat – 1 przepracowany rok,
- w wieku 20-22 lat – 2 przepracowane lata,
- w wieku 22-25 lat – 3 przepracowane lata,
- w wieku 25-30 lat – 4 przepracowane lata,
- powyżej 30 roku życia – 5 przepracowanych lat.
Staż ten nie ma znaczenia w sytuacji, gdy niepełnosprawność jest wynikiem wypadku, do którego doszło w drodze do lub z pracy. Zasada ta obowiązuje również w przypadku osób niepełnoletnich.
Wniosek o przyznanie renty chorobowej
Aby uzyskać rentę chorobową, trzeba złożyć odpowiedni wniosek. Prawidłowo wypełniony dokument musi trafić do ZUS-u lub KRUS-u. Najlepszym rozwiązaniem jest osobiste odwiedzenie siedziby właściwej instytucji wraz z kompletem załączników i formularzem. Wniosek można też wysłać pocztą lub przez Internet za pośrednictwem PUE ZUS. W takim przypadku nie skorzystasz jednak z pomocy pracowników urzędu, którzy mogą od razu wskazać ewentualne braki w dokumentacji.
We wniosku o przyznanie renty chorobowej muszą znaleźć się konkretne informacje, takie jak:
- imię i nazwisko (opcjonalnie nazwiska poprzednio używane i rodowe),
- PESEL,
- data urodzenia,
- imię ojca i matki,
- miejsce zamieszkania i adres do korespondencji,
- wskazanie odpowiedniego typu renty,
- informacja o uzyskiwanym wynagrodzeniu,
- oświadczenie o innych otrzymywanych świadczeniach,
- wskazanie odpowiedniej instytucji – ZUS lub KRUS,
- ubezpieczenie w innych krajach,
- numer rachunku bankowego,
- lista załączników.
Dokument musi też zostać podpisany. Warto upewnić się kilkukrotnie, że wypełniono go poprawnie – w innym przypadku trzeba liczyć się ze znacznym opóźnieniem wydania decyzji.
Kiedy ZUS, a kiedy KRUS?
We wniosku o przyznanie renty chorobowej trzeba wskazać instytucję, która będzie wypłacać środki. Wyszczególniono tam dwie opcje – KRUS i ZUS. Wybór odpowiedniej zależy od tego, do jakiego systemu ubezpieczeń społecznych należy wnioskujący.
Renta chorobowa z ZUS przysługuje osobom, które były ubezpieczone w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Dotyczy to przede wszystkim pracowników zatrudnionych na umowę o pracę, umowę zlecenie, prowadzących działalność gospodarczą itd.
Świadczenie z KRUS przysługuje tym, którzy byli ubezpieczeni jako rolnicy, ich rodzinie oraz osobom prowadzącym działalność rolniczą i opłacającym składki na Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Wnioskujący musi mieć udokumentowany co najmniej 5-letni okres ubezpieczenia w KRUS w ciągu ostatnich 10 lat poprzedzających złożenie wniosku.
Badanie lekarskie po złożeniu wniosku
Po złożeniu wniosku ZUS lub KRUS kieruje chorego na badanie lekarskie wykonywane przez lekarza orzecznika. To od opinii specjalisty zależy, czy danej osobie zostanie przyznane świadczenie. W przypadku decyzji odmownej wnioskujący może wnieść sprzeciw – w terminie 14 dni od daty otrzymania postanowienia.
Prezes ZUS-u lub KRUS-u może stwierdzić wadliwość orzeczenia i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia. Komisja analizuje wówczas stopień naruszenia sprawności organizmu i możliwość wykonywania dotychczasowego zawodu lub podjęcia nowej pracy. Znaczenie ma też poziom wykształcenia, wiek, rodzaj wcześniej wykonywanych zadań i predyspozycje.
Uwaga! W niektórych przypadkach badanie przed lekarzem orzecznikiem ZUS nie jest niezbędne. Pominięcie tego kroku jest możliwe w sytuacji, gdy dokumentacja medyczna dołączona do wniosku zostanie uznana za wystarczającą.
Załączniki do wniosku o przyznanie renty chorobowej
Sam wniosek o przyznanie renty chorobowej nie wystarczy. Wymagane są też konkretne załączniki, takie jak:
- informacja o okresach składowych i nieskładkowych – można ją uzyskać w formie pisemnej bezpośrednio w siedzibie ZUS-u lub KRUS-u;
- potwierdzenie okresów składkowych i nieskładkowych – np. świadectwo ukończonej szkoły czy zatrudnienia;
- zaświadczenie o stanie zdrowia od lekarza wraz z dokumentacją medyczną;
- potwierdzenie wynagrodzenia i zatrudnienia;
- karta wypadku w drodze do lub z pracy (jeśli do niego doszło).
Brak choć jednego z tych elementów może skutkować wydłużeniem całej procedury. Jeśli nie wiesz, jakie dokumenty będą potrzebne w danym przypadku, możesz skorzystać z pomocy pracowników urzędu.
Jak długo trzeba czekać na decyzję o przyznaniu renty?
Na decyzję ZUS-u lub KRUS-u należy poczekać maksymalnie 30 dni. Czas ten może wydłużyć się w sytuacji, gdy wniosek jest niekompletny lub organ zdecydował o konieczności zlecenia dodatkowych badań bądź obserwacji wnioskującego. Wówczas termin wydania decyzji jest ustalany indywidualnie.
Aktualny wniosek o rentę chorobową można znaleźć na stronie ZUS-u. Formularze zazwyczaj da się pobrać również w urzędzie, jednak należy wypełnić je jeszcze przed wizytą.
