Jak zarejestrować się w urzędzie pracy?

Rejestracja w urzędzie jako osoba bezrobotna to dobre rozwiązanie dla każdego, kto ma trudności z samodzielnym znalezieniem zatrudnienia. Bardzo często można skorzystać z różnych dofinansowań kursów i szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe. Dowiedz się, jak dokonać rejestracji w urzędzie pracy.

Osoba zarejestrowana w urzędzie jako bezrobotna nabywa prawo do ubezpieczenia zdrowotnego. Wsparcie, na jakie może liczyć, zależy od profilu pomocy ustalonego przez doradcę oraz dostępności środków finansowych.

Kto może uzyskać status osoby bezrobotnej?

Jako osoba bezrobotna może zarejestrować się każdy, kto ukończył 18 lat, ale jeszcze nie osiągnął wieku emerytalnego i nie wykonuje pracy zarobkowej. Musi być także gotowy do rozpoczęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu obowiązującym w danym zawodzie lub na służbie bądź podjęcia innej pracy zarobkowej. Taka osoba nie może być w trakcie nauki (z wyjątkiem szkół dla dorosłych oraz studiów niestacjonarnych).

Inne wymogi, które musi spełniać to:

• brak prawa do emerytury, renty szkoleniowej i socjalnej, rodzinnej (której wysokość nie przekracza połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę), z tytułu niezdolności do pracy,
• niepobieranie zasiłku i świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego,
• nieprowadzenie działalności gospodarczej,
• niepodleganie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu pracy stałej wynikające z bycia współmałżonkiem lub domownikiem w gospodarstwie o powierzchni powyżej 2 ha przeliczeniowych,
• brak pobierania zasiłku stałego przyznanego na podstawie przepisów o pomocy społecznej,
• brak podlegania obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z wyjątkiem ubezpieczenia dla rolników,
• brak pobierania zasiłku dla opiekuna,
• brak prawa własności nieruchomości rolnej po powierzchni większej niż 2 ha przeliczeniowe.

Osoba ubiegająca się o status bezrobotnego nie może być tymczasowo aresztowana oraz odbywać kary pozbawienia wolności. Nie dotyczy to systemu dozoru elektronicznego.

Najlepszym rozwiązaniem, aby poznać wszystkie formalne wymagania stawiane osobom ubiegającym się o status bezrobotnych, jest wizyta w urzędzie pracy lub kontakt telefoniczny.

Jak zarejestrować się jako osoba bezrobotna?

Jeśli spełniasz wszystkie wymogi, możesz zarejestrować się jako osoba bezrobotna podczas osobistej wizyty w urzędzie lub przez Internet. Należy przygotować następujące dokumenty:

• dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport),
• oświadczenie o miejscu zameldowania,
• dokumenty potwierdzające wykształcenie (dyplomy, świadectwa ukończenia szkoły, zaświadczenia z kursów i szkoleń itp.),
• wszystkie świadectwa pracy i inne dokumenty pozwalające określić uprawnienia przysługujące na podstawie przepisów ustawy,
• zaświadczenie z zakładu pracy, w którym będzie informacja o wysokości zarobków i o
• dokumenty o braku przeciwwskazań do wykonywania określonej pracy (jeśli je masz).

Dodatkowo musisz także zgromadzić następujące dokumenty, jeśli:

• jesteś osobą z ustalonym stopniem niepełnosprawności — orzeczenie o stopniu niepełnosprawności,
• byłeś zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy lub na podstawie umowy – zlecenia, umowy agencyjnej bądź innej umowy — zaświadczenie z zakładu pracy z informacją o wysokości zarobków i o odprowadzonych składkach na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy,
• prowadziłeś własną działalność gospodarczą — oświadczenie o wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) z dokładnym terminem jej rozpoczęcia, jeżeli nie upłynął okres do wskazanego we wniosku o wpis do ewidencji dnia podjęcia działalności gospodarczej oraz:
• gdy została zamknięta – oświadczenie o wykreśleniu wpisu z CEIDG wraz z zaświadczeniem z ZUS-u o opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne i FP (rozbicie ich na konkretne miesiące za okres prowadzenia działalności gospodarczej),
• gdy została zawieszona – oświadczenie o wpisie takiej informacji do CEIDG,
• pobierałeś zasiłek chorobowy, macierzyński lub świadczenie rehabilitacyjne — zaświadczenie z ZUS-u o okresach pobierania zasiłku, które przypadały po ustaniu zatrudnienia, wykonywania innej pracy zarobkowej albo zaprzestania prowadzenia pozarolniczej działalności, ze wskazaniem podstawy wymiaru tych zasiłków i świadczenia,
• pobierałeś rentę – decyzję lub zaświadczenie z ZUS-u o okresie pobierania tego świadczenia,
• pobierałeś rentę rodzinną – aktualną decyzję o jej wysokości,
• pobierałeś świadczenie z ośrodka pomocy społecznej w formie zasiłku stałego, świadczenia pielęgnacyjnego lub dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka — decyzję lub zaświadczenie o okresie otrzymywania określonego świadczenia,
• jesteś właścicielem, posiadaczem samoistnym lub zależnym nieruchomości rolnej —zaświadczenie o powierzchni nieruchomości rolnej wyrażonej w ha przeliczeniowych,
• jesteś domownikiem w gospodarstwie rolnym o powierzchni użytków rolnych przekraczających 2 ha przeliczeniowe — decyzję z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o niepodleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników,
• odbywałeś karę w zakładzie — świadectwo zwolnienia z zakładu karnego lub zaświadczenie o wykonywaniu pracy podczas odbywania kary pozbawienia wolności,
  • masz dziecko — oświadczenie dla celów ustalenia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny.

Pamiętaj! Masz 7 dni na poinformowanie urzędu pracy o zmianie danych lub sytuacji życiowej.

Jeśli chcesz skorzystać z możliwości osobistej rejestracji w urzędzie pracy, musi to być wydział zgodny z miejscem zamieszkania lub zameldowania. W przypadku braku meldunku zgłoś się do tego właściwego dla miejsca przebywania. Niezbędne będzie przedstawienie zaświadczenia potwierdzającego brak rejestracji w innym urzędzie.

W przypadku rejestracji przez Internet zeskanuj wcześniej wszystkie wymagane dokumenty. Wejdź na stronę praca.gov.pl, a następnie:

• wybierz opcję „rejestracja osoby bezrobotnej lub poszukującej pracy”,
• kliknij opcję „zgłoszenie do rejestracji jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy”,
• wpisz nazwę urzędu pracy i wybierz, czy chce dokonać zgłoszenia (będziesz musiał dostarczyć osobiście wymagane dokumenty), czy też zarejestrować się w pełni przez Internet,
• wypełnij wniosek oraz dołącz niezbędne dokumenty.

Czy warto zarejestrować się jako osoba bezrobotna?

Osoba ze statusem bezrobotnego może skorzystać:

• z ofert staży,
• ze szkoleń,
• z usług doradcy zawodowego, który pomaga wybrać kierunek kariery,
• z pośrednictwa pracy na obszarze Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
• z ofert zatrudnienia przy robotach publicznych lub pracach społecznie użytecznych,
• z ofert zatrudnienia u pracodawców, którzy zawarli umowę ze starostwem.

Przewidziane jest także wsparcie finansowe. Może mieć ono formę:

• zasiłku,
• dodatku aktywizacyjnego,
• środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej,
• środków na rozpoczęcie działalności na zasadach określonych dla spółdzielni socjalnych,
• zwrotu kosztów opieki nad dzieckiem do 6. roku życia lub niepełnosprawnym do 18. roku życia,
• zwrotu kosztów przejazdu i zakwaterowania (jeśli urząd skieruje Cię do pracy lub na staż poza miejscem zamieszkania),
• stypendium naukowego,
• finansowania studiów podyplomowych,
• finansowania kosztów egzaminów,
• pożyczki szkoleniowej,
• bonu na zasiedlenie, szkoleniowego, stażowego lub zatrudnieniowego.

To, z jakiej pomocy będziesz mógł skorzystać, zależy przede wszystkim od statusu na rynku pracy.

Jakie są obowiązki osoby ze statusem bezrobotnego?

Jeśli zdecydujesz się na rejestrację w urzędzie pracy, będziesz musiał wywiązywać się z określonych obowiązków. Dotyczą one przede wszystkim:

• zgłaszania się do urzędu w wyznaczonych terminach – podczas spotkań możesz otrzymać propozycję pracy przystosowanej do Twoich kompetencji, a także formy pomocy proponowanej przez urząd;
• powiadomienia powiatowego urzędu pracy o przyczynie niewstawiennictwa – należy to zrobić w ciągu 7 dni od wyznaczonego terminu, nieobecność musi być usprawiedliwiona np. zwolnieniem lekarskim lub zaświadczeniem od pracodawcy o rozmowie kwalifikacyjnej;
• korzystania z zaproponowanego wsparcia – może mieć ono formę uczestniczenia w szkoleniach i stażach, przygotowania zawodowego dorosłych lub innej formie pomocy określonej w ustawie, przystąpienia do egzaminu kwalifikacyjnego, czeladniczego lub sprawdzającego, realizacji indywidualnego planu działania;
• poddania się badaniom lekarskim lub psychologicznym – mają one na celu ustalenie zdolności do podjęcia konkretnego zatrudnienia;
• dostarczania niezbędnych dokumentów – dotyczy to przede wszystkim zaświadczenia o niezdolności do pracy na skutek choroby (na odpowiednim druku wymaganym przepisami prawa);
• zawiadamiania o pobycie za granicą lub innej sytuacji powodującej brak możliwości podjęcia pracy – ten czas nie może przekraczać łącznie 10 dni w roku kalendarzowym);
• zawiadamiania o podjęciu zatrudnienia – należy to zrobić w ciągu 7 dni bez względu na wysokość wynagrodzenia;
• zawiadamiania o założeniu działalności gospodarczej – w ciągu 7 dni należy poinformować o złożeniu wniosku o wpis do ewidencji;
• zawiadamiania o zaistnieniu okoliczności powodujących utratę statusu lub prawa do zasiłku – osoba, która się z tego nie wywiąże, podlega karze grzywny;
• zwrotu pożyczki wraz z odsetkami – jest to konieczne, gdy środki zostały wykorzystane niezgodnie z zapisami w umowie;
• zwrotu środków na studia podyplomowe – jest to niezbędne, gdy zostały one przerwane z winy bezrobotnego;
• zwrotu kosztów szkolenia – jeżeli nie zostało ukończone z winy bezrobotnego, z wyłączeniem sytuacji, gdy było to następstwem podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej bądź założenia działalności gospodarczej;
• zawiadamiania o zmianie miejsca zameldowania lub pobytu – należy też zgłosić się do właściwego urzędu dla nowego miejsca zamieszkania w ciągu 14 dni;
• zawiadamiania o udziela w szkoleniu bez skierowania starosty – dotyczy to tych, które są finansowane z publicznych środków krajowych i wspólnotowych organizowanych przez inny podmiot niż urząd.

To tylko kilka z najważniejszych obowiązków każdego bezrobotnego, z których należy się wywiązywać, aby nie stracić przyznanego statusu.

Jednocześnie taka osoba ma prawo do:

• nieodpłatnych usług rynku pracy – może korzystać z pośrednictwa pracy w kraju i za granicą, poradnictwa zawodowego oraz udziału w zajęciach i warsztatach aktywizacyjnych;
• skorzystania z 10 dni niegotowości do podjęcia pracy – należy ją zgłosić przed wyznaczonym terminem wizyty bez podawania powodu, można skorzystać łącznie z 10 dni lub wykorzystać je zgodnie z potrzebami;
• ubezpieczenia zdrowotnego — bezrobotny może dzięki niemu korzystać z nieodpłatnych usług ochrony zdrowia.

Rejestrując się w urzędzie pracy, dokładnie dowiedz się, jakie są Twoje obowiązki i prawa. W ten sposób będziesz wiedzieć, o czym musisz pamiętać.

Zasiłek dla bezrobotnych – ile wynosi i kto może z niego skorzystać?

Prawo do zasiłku dla bezrobotnych przysługuje osobom, które zarejestrowały się w urzędzie oraz spełniają poniższe warunki:

• nie otrzymały propozycji pracy, stażu lub przygotowania zawodowego,
• w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania (łącznie przez okres co najmniej 1 roku) m.in.:

• były zatrudnione i osiągały wynagrodzenie w kwocie wynoszącej co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, od którego była opłacana składka na Fundusz Pracy (nieuwzględniane są okresy urlopu bezpłatnego dłuższego niż 30 dni),
• o świadczyły usługi na podstawie umów agencyjnych lub umów zlecenia, jeśli podstawą wymiaru składki na ubezpieczenia była kwota wynosząca co najmniej minimalne wynagrodzenia za pracę w przeliczeniu na okres pełnego miesiąca,

• opłacały składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej lub współpracy przy niej, jeżeli podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota wynosząca co najmniej minimalne wynagrodzenie.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami zasiłek można otrzymywać przez 180 lub 365 dni. Pierwszy wariant jest przewidziany dla osób zamieszkujących na obszarach powiatów, w których stopa bezrobocia w dniu 30 czerwca w poprzednim roku nie była wyższa niż 150% przeciętnej stopy krajowej. Zasiłek przez 365 dni jest wypłacany osobom:

• powyżej 50. roku życia z co najmniej 20-letnim okresem uprawniającym do zasiłku,
• zamieszkałym na terenie powiatu ze stopą bezrobocia w dniu 30 czerwca poprzedniego roku wyższa niż 150% przeciętnej krajowej stopy,
• mającym na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat, z bezrobotnym małżonkiem bez prawa do zasiłku,
• wychowującym samotnie co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat.

Od 1 czerwca 2024 r. wysokość zasiłku wynosi 1662 zł brutto przez pierwsze 90 dni oraz 1305,20 zł brutto przez kolejne dni. Osoby ze stażem pracy mniejszym niż 5 lat, mają prawo do 80% podstawy świadczenia. W przypadku, gdy bezrobotny przepracował więcej niż 20 lat, ma prawo do zasiłku w wysokości 120%.