O ile właściciel samochodu może rozporządzać nim w dowolny sposób, o tyle osoby pożyczające auto muszą pamiętać o kilku kwestiach. Procedury są szczególnie skomplikowane w przypadku zagranicznych wyjazdów, kiedy to potrzebne jest spisanie odpowiedniego upoważnienia. Jak powinien wyglądać taki dokument? Co grozi za jego brak?
Kiedy konieczne jest spisanie upoważnienia do korzystania z pojazdu?
Upoważnienie do korzystania z pojazdu należącego do innej osoby jest potrzebne podczas:
- wyjazdów za granicę,
- jazdy samochodem służbowym poza obowiązkami zawodowymi (również na terenie Polski).
Dokument ten musi zostać przygotowany przez właściciela auta – osobę prywatną lub pracodawcę.
Jak działa upoważnienie do korzystania z pojazdu za granicą?
W każdym kraju obowiązują zupełnie inne zasady dotyczące korzystania z pożyczonych aut. O ile w Polsce zazwyczaj nie ma problemu z jazdą nie swoim samochodem, który ma ważne OC i przegląd techniczny, o tyle za granicą faktyczny użytkownik pojazdu musi mieć przy sobie odpowiednie pozwolenie. W innym przypadku może narazić się na duży stres, a nawet konsekwencje prawne. Funkcjonariusze mogą bowiem uznać samochód za skradziony, a kierowcę – za podejrzanego.
Upoważnienie do korzystania z pojazdu za granicą pozwala na legalne poruszanie się autem przez osobę, której dane nie widnieją w dowodzie rejestracyjnym samochodu. Ułatwia ono wjazd do innego państwa, a także umożliwia uniknięcie nieporozumień w razie kontroli drogowych poza Polską. Taki dokument może obowiązywać zarówno podczas jednej podróży, jak i zostać wystawiony bezterminowo. Wszystko zależy od umieszczonych w nim informacji.
Kogo można upoważnić do korzystania z auta za granicą?
To, kto zostanie upoważniony do korzystania z auta za granicą, jest wyłącznie decyzją jego właściciela. Może być to zarówno członek rodziny, jak i znajomy, sąsiad, przyjaciel, pracownik firmy czy delegowany kierowca. Jego status nie ma znaczenia – ważne jest jedynie to, by wybrana osoba miała prawo jazdy, a jej dane znalazły się w dokumencie.
Jak napisać upoważnienie do korzystania z samochodu za granicą?
Upoważnienie do korzystania z auta za granicą musi zawierać kilka ważnych informacji, czyli:
- datę i miejsce sporządzenia,
- dane właściciela samochodu – imię, nazwisko, adres, numer i serię dokumentu tożsamości,
- dane osoby, która będzie korzystać z auta – imię, nazwisko, adres, numer i serię dokumentu tożsamości,
- dane pojazdu – markę, model, VIN, numer rejestracyjny,
- czas obowiązywania,
- podpis właściciela auta.
Obecnie nie istnieje jeden oficjalny wzór takiego dokumentu. Można przygotować go w dowolny sposób, ale trzeba zadbać o to, by zawierał on wszystkie wymienione dane. Brak nawet jednej informacji może sprawić, że będzie on nieważny.
Upoważnienie musi zostać przygotowane w różnych wersjach – polskiej i angielskiej lub w języku, który obowiązuje w odwiedzanym kraju. Powoduje to pewne komplikacje, zwłaszcza jeśli osoba korzystająca z pożyczonego samochodu planuje przemierzyć nim kilka państw. Najwygodniejszym rozwiązaniem jest więc przetłumaczenie dokumentu na język angielski, który powinien być zrozumiały dla policji w większości krajów – zwłaszcza tych europejskich.
Upoważnienie do korzystania z samochodu potwierdzone notarialnie
Zaświadczenie bez potwierdzenia notarialnego jest wystarczające w wielu państwach, takich jak np. Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Czarnogóra, Estonia, Rosja czy Włochy. Istnieją jednak kraje, które wymagają, by dokument ten został spisany w obecności notariusza. Jest tak np. w Albanii, Bułgarii, Białorusi, Grecji, Mołdawii, Turcji, Serbii, Ukrainie czy Węgrzech. Jak przygotować takie upoważnienie?
Zanim udasz się do kancelarii notarialnej, musisz odwiedzić tłumacza przysięgłego. Specjalista ten zajmie się przetłumaczeniem dokumentu i potwierdzi zgodność przekładu z oryginałem. Zdarza się też, że sam notariusz dysponuje takimi uprawnieniami – wówczas nie trzeba odwiedzać kilku osób, by dopełnić formalności.
Gotowy dokument w co najmniej dwóch wersjach (polskiej i np. angielskiej) musi zostać potwierdzony przez notariusza i oznaczony jego pieczęcią. Koszt takiej usługi jest taki sam w całej Polsce (reguluje go prawo), a obecnie (na dzień 28.07.2025 r.) wynosi 24,60 zł. W kancelarii notarialnej muszą stawić się wszystkie strony, których dane znalazły się w upoważnieniu, czyli właściciel auta i jego faktyczny użytkownik.
Wyjazd pożyczonym autem za granicę a lokalne przepisy
W każdym kraju przepisy drogowe są inne – jest tak nawet w obrębie UE. Z tego powodu przed wyjazdem za granicę pożyczonym autem warto dokładnie przeanalizować prawo obowiązujące w danym państwie. Najlepiej zweryfikować informacje umieszczone na rządowych stronach, a w razie konieczności skonsultować się z ambasadą konkretnego kraju.
Pamiętaj, że Twój pojazd i związana z nim dokumentacja muszą spełniać wymogi w każdym państwie, przez które zamierzasz przejechać – nawet jeśli planujesz spędzić w nim zaledwie kilka godzin.
Brak upoważnienia do korzystania z auta za granicą – konsekwencje
Wyjazd pożyczonym autem za granicę bez odpowiedniego upoważnienia może nieść za sobą różne konsekwencje. Zazwyczaj chodzi o stresującą sytuację, w której policja lub inne służby mogą uznać pojazd za skradziony, a kierowcę – za podejrzanego. Rozwiązanie tego problemu może być bardzo czasochłonne i generować duży stres czy koszty – związane np. z koniecznością skorzystania z usług tłumacza. W podróży, zwłaszcza podczas urlopu, lepiej zapobiegać takim sytuacjom.
Zdarzają się też przypadki, w których celnicy czy funkcjonariusze policji nie sprawdzają dokładnie osób poruszających się po danym państwie pożyczonym autem. Jest tak np. wtedy, gdy w dowodzie rejestracyjnym widnieje takie samo nazwisko – np. syn korzysta z samochodu ojca. Wszystko zależy jednak od ruchu na granicy i indywidulnego podejścia pracowników służb. Z tego powodu tak ważne jest przygotowanie wszystkich dokumentów jeszcze przed wyjazdem – nawet jeśli po powrocie okaże się, że ani raz nie trzeba było ich pokazywać.
Czym jest upoważnienie wydane przez Polski Związek Motorowy?
Upoważnienie wydane przez Polski Związek Motorowy to dokument zgodny z normami FIA, AIT i organizacji motorowych w większości krajów europejskich. Warto je wyrobić, gdy nie masz pewności, że samodzielnie sporządzony dokument wystarczy w danym państwie. Aby je uzyskać, należy przesłać do PZM:
- standardowe upoważnienie podpisane przez właściciela,
- skan dowodu rejestracyjnego z aktualnymi badaniami,
- skan dokumentu tożsamości osoby, do której należy auto,
- skan dokumentu tożsamości osoby, która będzie korzystać z samochodu.
Wydanie takiego dokumentu kosztuje od 65 do 115 zł. Wszystko zależy od tego, jak długo ma on obowiązywać. Co ważne, upoważnienie to od razu jest sporządzane w wersji angielskiej, niemieckiej i francuskiej. Nie trzeba przekładać go u tłumacza przysięgłego.
