W ostatnich latach ceny prądu wzrosły, co odczuło wiele gospodarstw domowych. Z tego powodu już w 2014 roku rząd zdecydował o wprowadzeniu dodatku energetycznego, który miał na celu odciążyć budżety obywateli. Jak można było uzyskać takie środki? Komu przysługiwały i czy będą dostępne również w tym roku?
Czym jest dodatek energetyczny?
Dodatek energetyczny to świadczenie, które miało na celu zmniejszyć wydatki obywateli związane ze zużyciem prądu. Wprowadzono go w 2014 roku. W kolejnych latach zastąpiono go bonem energetycznym, a obecnie tego typu dopłaty nie są już dostępne.
Wysokość dodatku energetycznego różniła się w zależności od liczby osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego. Wyliczało się ją w następujący sposób:
- 1 osoba – 12,09 zł na miesiąc,
- 2-4 osoby – 16,79 zł na miesiąc,
- co najmniej 5 osób – 20,15 zł na miesiąc.
Podane kwoty obowiązywały jeszcze w 2022 roku. We wcześniejszych latach były one niższe, a obecnie program dopłat nie funkcjonuje.
Wartość ta nie mogła być też większa niż 30% iloczynu limitu zużycia energii elektrycznej i średniej ceny prądu. Limit ten wynosił kolejno 900 kWh, 1250 kWh i 1500 kWh, w zależności od liczby osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego.
Komu przysługiwał dodatek energetyczny?
Dodatek energetyczny przysługiwał odbiorcom wrażliwym – takim, którzy:
- korzystają z dodatku mieszkaniowego;
- są stroną umowy kompleksowej bądź umowy sprzedaży energii – zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym;
- mieszkają w budynku, do którego dostarcza się energię elektryczną.
Świadczenie to miało na celu odciążenie budżetu osób, które zarabiają najmniej.
Jak można było uzyskać dodatek energetyczny?
Aby otrzymać dodatek energetyczny, trzeba było złożyć odpowiedni wniosek. Można to było zrobić w urzędzie gminy lub Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej – w zależności od decyzji samorządu terytorialnego. Przyznawaniem dopłaty zajmował się wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
Do wniosku należało dodać również załączniki:
- kopię umowy na przesyłanie i sprzedaż energii elektrycznej (lub tylko na sprzedaż, w zależności od rodzaju systemu zainstalowanego w budynku),
- rachunek lub fakturę VAT za prąd,
- zaświadczenie bankowe lub inną formę potwierdzenia numeru rachunku wnioskującego.
W bardziej skomplikowanych przypadkach urzędnicy mogli też poprosić o przedstawienie dodatkowych dokumentów, które były niezbędne do prawidłowego rozpatrzenia sprawy. Wszystkie załączniki w formie kopii musiały też zostać potwierdzone za zgodne z oryginałem.
Uwaga! Wniosek o dodatek energetyczny składała osoba, która była stroną umowy z przedsiębiorstwem dostarczającym prąd. Nie mógł tego zrobić inny członek rodziny.
Kiedy decyzja o przyznaniu dodatku energetycznego?
Dodatek energetyczny był przyznawany na podstawie decyzji organów państwowych. Wydawano ją w terminie miesiąca od dnia złożenia wniosku wraz z wymaganymi załącznikami. W sytuacjach niejasnych, które wiązały się z koniecznością przeprowadzenia szczegółowego postępowania administracyjnego, czas ten mógł znacznie się wydłużyć.
Dodatek energetyczny był wypłacany do 10. dnia każdego miesiąca, na rachunek bankowy wskazany we wniosku. Świadczenie za styczeń trafiało na konto do 30. dnia roku.
Odwołanie od decyzji o nieprzyznaniu dodatku energetycznego
Jeśli urzędnicy zdecydowali o odmowie przyznania dodatku energetycznego, wnioskujący miał prawo do odwołania. Wnosiło się je wówczas do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji. W takiej sytuacji specjaliści ponownie rozpatrywali sprawę i wydawali nową opinię – mogła być zarówno pozytywna, jak i negatywna.
Wniosek o dodatek energetyczny – jak wyglądał?
Gotowy wniosek o dodatek energetyczny można było pobrać ze stron internetowych urzędów gmin. W większości takich placówek był on dostępny także w formie wydrukowanej, którą wystarczyło uzupełnić na miejscu.
Dokument uwzględniał takie informacje, jak:
- imię, nazwisko i PESEL wnioskującego,
- miejsce zamieszkania i numer telefonu,
- skład gospodarstwa domowego – imię i nazwisko każdej osoby oraz stopień pokrewieństwa z wnioskującym,
- rachunek bankowy, na który miały trafić środki.
Oprócz tego w dokumencie trzeba było uzupełnić oświadczenie o załącznikach oraz potwierdzić zgodność podanych informacji z prawdą. Niezwykle istotny był też podpis osoby składającej wniosek i go przyjmującej.
Dodatek energetyczny niedostępny w 2025 roku
Kilka lat temu dodatek energetyczny został zastąpiony przez bon energetyczny. Oba te programy skierowano do osób zarabiających najmniej, ale nowa wersja obejmowała również koszty związane z ogrzewaniem nieruchomości. Planowano, że dopłata ta będzie dostępna także w 2025 roku, ale ostatecznie zmieniono decyzję – mimo, że wnioski o jej przyznanie można było składać do 30 września 2024 roku.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało o braku kontynuacji przyznawania bonów energetycznych dopiero w styczniu 2025 roku. Ze względu na tak późną decyzję dopuszczono ostatnie wypłaty w gminach, które nie przekazały pieniędzy w zeszłym roku, zgodnie z wewnętrznym harmonogramem wypłat.
Zamiast bonu energetycznego rząd postawił na dalsze zamrażanie cen prądu. W 2025 roku mają być one takie same jak 2 lata wcześniej. Różnica między standardową ceną a tą po zamrożeniu wynosi aż 123 zł za 1 MWh. Co więcej, zdecydowano też o wstrzymaniu opłaty mocowej na pół roku.
Alternatywny dla dodatku energetycznego w 2025 roku
Mimo że dodatek i bon energetyczny już nie funkcjonują, niektórzy obywatele mogą liczyć na inne świadczenia obniżające wysokość rachunków za prąd i ogrzewanie. Mowa tu m.in. o dodatku ryczałtowym wypłacanym przez ZUS. Przysługuje on kombatantom, żołnierzom w zastępczej służbie wojskowej zatrudnianym w kopalniach węgla i kamieniołomach oraz wdowom i wdowcom po takich osobach. Ryczałt energetyczny jest dość duży – od 1 marca 2025 roku ma wynosić 312,71 zł miesięcznie.
W 2025 roku działa też program Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, polegający na refundacji kosztów prądu niezbędnego do zasilania urządzeń medycznych. Środki przysługują osobom na co dzień korzystającym z takiego sprzętu. Dopłata wynosi 100 zł miesięcznie, a decyzja o jej przyznawaniu obowiązuje przez pół roku.
Rząd przygotował też inicjatywy dla placówek medycznych, oświatowych, instytucji pomocy społecznej, jednostek kultury i podmiotów świadczących usługi komunalne. Zgodnie z nimi prąd zużywany przez takie instytucje do 31 marca 2025 roku ma kosztować maksymalnie 693 zł za 1 MWh.
Osoby, które zarabiają dobrze i nie kwalifikują się do żadnego z wymienionych programów, mogą liczyć jedynie na zamrożenie cen prądu. Dotyczą one wszystkich obywateli z urzędu – nie trzeba składać specjalnych wniosków i dopełniać dodatkowych formalności.
